Oostenrijkers staan nu niet persé bekend als de meest vooruitstrevende Europeanen. Decennia werd het centrum van de macht verdeeld tussen de socialisten van de SPÖ en de conservatieven van de ÖVP. Tot ene Jörg Haider op het toneel verscheen die de partij FPÖ een flinke ’boost’ gaf. Begin 2000 kreeg de partij zelfs regeringsverantwoordelijkheid, de leider van de coalitie – ÖVP politicus Wolfgang Schüssel – werd in deze tijd behandeld als een melaatse door de EU en bijna alle EU landen. Enigszins begrijpelijk, want de FPÖ heeft zelfs nu nog zwarte ideologische rouwranden.

Tegenwoordig wordt de FPÖ echter als ’regierungsfähig’ beschouwd, vorig jaar was de partij nog lid van de coalitieregering met de ÖVP van Bundeskanzler Sebastian Kurz, das Österreichische Wunderkind. FPÖ kopstuk Hans-Christian Strache werd als corrupte patjepeeër ontmaskerd in de zogenaamde Ibiza-gate affaire. Regierung exit, gevolg: nieuwe verkiezingen. De FPÖ kreeg forse klappen waarop Kurz – als grote overwinnaar – het maar eens over links probeerde. En met succes, voor mij was het toch een verrassing dat conservatieven met groenen een regering kunnen vormen. Wordt het bergachtige Oostenrijk hiermee gidsland voor de rest van de EU landen?

Misschien wel, maar wel tegen wil en dank. In zijn hart was Kurz liever met de socialistische SPÖ in zee gegaan – of desnoods nog een keer met de FPÖ – maar beide genoemde partijen liggen thans een beetje op ’apegapen’. Medio 2017 begon de ’successtory’ van deze  Kurz, hij voerde een briljante verkiezingscampagne. In Oostenrijk ontwaarde ik verkiezingsplakkaten met het jonge hoofd van Sebastian – wel grote oren overigens – met de volgende slogan: DIESMAL KURZ! Geniaal in zijn eenvoud. Het deed me een beetje denken aan een PvdA-slogan uit een ver verleden: KIES KOK! Ook die was succesvol, maar sindsdien is er voor de PvdA in Nederland niet zo veel meer te lachen. Dat geldt overigens voor veel socialistische partijen in Europa, links en rechts worden ze allerwegen door de Groenen ingehaald. Maar vooral ’groenlinks’.

In Duitsland mislukte bij de vorige formatiebesprekingen de totstandbrenging van de zogenaamde Jamaica-coalitie (FDP, Grünen en CDU/CSU). In Nederland trok GroenLinks leider Jesse Klaver de stekker uit een ophanden zijnde CDA/VVD/GroenLinks/D66 coalitie. De ’Groentjes’ hebben het dus wel geprobeerd maar het zat er nog net niet in. Ik vermoed dat de Oostenrijkse Grünen de situatie – vooral in Nederland – goed geanalyseerd hebben. Klaver ging niet mee in de plannen op het gebied van (im)migratiebeleid en zette zich daarmee buitenspel. Ik zie hierin een ’blessing in disguise’ voor Groenlinks, want bij de volgende parlementsverkiezingen zal de partij geheid weer verder groeien en dan ligt eerste regeringsdeelname voor het oprapen.

Is dit voor de Hollandse polder een ’wenkend perspectief’? Ik twijfel. In ieder geval is GroenLinks regeringsdeelname alleen maar opportuun indien de VVD eraan meedoet. Dat houdt de zaak in balans zou ik zeggen. Misschien is de toekomst voor – politiek – Europa wel gelegen in regeringen met een liberaal beleid gecombineerd met een krachtig milieubeleid. Geen klimaatbeleid? Nee, ik heb een hartgrondige hekel aan deze terminologie die onnodig ruimte geeft aan oeverloze discussies en kosmisch gebazel. Het levert geen fluit op, voor- en tegenstanders van een streng klimaatbeleid gaan tegenwoordig bijkans op de vuist. Maar een schoner milieu voor iedereen, daar kan toch niemand tegen zijn. Overigens, de omschrijvingen CO2/stikstof strategie/beleid zijn nog veel meer geladen met de grootste vullis die je kunt voorstellen. Wetenschapers/politici van beide kanten komen aanzetten met onderzoeksresultaten en statistieken die de ware situatie moeten voorstellen. Niet in de laatste plaats op het gebied van de financiële consequenties. Aardig voor die wetenschappers  en voor de politici nog veel meer, maar ’Henk en Ingrid’ zijn het spoor allang bijster.

Klein voorbeeldje? In Nederland bestaan er ’betrouwbare’ onderzoeken die ’bewijzen’ dat een beperking van de maximum snelheid op snelwegen tot 100 km/h minder stikstofuitstoot oplevert. In Duitsland stemde de ’Bundestag’ niet voor een beperking van de maximum snelheden met als voornaamste argument dat zo’n besluit de stikstofuitstoot juist zou verhogen. Ach, statistieken en onderzoeken, wat zei Winston Churchill er ook al weer over?

Toch vind ik het idee van ’klimaatdrammers’ in een Nederlandse regering in tweede instantie nog niet zo’n slecht idee. Maar dan moeten Jesse Klaver en consorten wel water bij de wijn doen op het gebied van hun economische idealen maar vooral op het (im)migratiedossier. GroenLinksers geven mij nog steeds de indruk dat ze te vaak naar het lied ’Jimmy’ van Boudewijn de Groot luisteren: ’als ie maar geen voetballer wordt, ze schoppen hem misschien halfdood. Maar liever dat nog dan het bord voor zijn kop van de zakenman, want daar wordt ie alleen maar slechter van. Vervolgens: duuruubduubduuruubduuruubduuruubduuruubduubduurruudduub.. etc enz.

Socialisten, Groenen, sociaal-democraten, of hoe die vaak hypocriete hemelbestormers ook mogen heten beschouwen het ’grootkapitaal’ eigenlijk nog steeds als vijand. Meer belastingen, minder hoge salarissen en bonussen, boete-aanslagen bij het niet voldoen aan hun klimaatnormen etc etc. DAT MOET HET BELEID ZIJN. Het negatieve beeld over ondernemingen/multinationals is niet uit het wereldbeeld van ’den linkschen groenen mensch’ weg te slaan. Inderdaad beste Jesse, op maandagmorgen vergaderen de diverse Hollandse ondernemingsdirecties in eerste instantie echt niet over hun – door henzelf – bejubelde organic, CO2 en milieubeleid. Nee, allereerst passeren de omzetten en de marges van vorige week de revue. Daar is ook niks mis mee, die directeurtjes zijn ‘primo’ aangenomen om geld voor de ’toko’ te verdienen. En voor zichzelf natuurlijk…….

Actief milieubeleid van grote ondernemingen werkt naar mijn mening het best als die ’toko’s daar – extra – winsten mee kunnen behalen. Het zijn geen filantropische instellingen, ’for crying out loud’!. De nadruk zou in het regeringsbeleid veel meer moeten komen te liggen op ’milieubeloningsbeleid’. Dan draait die grote olietanker misschien wel een beetje bij. Hiernaast  ben ik het eens met de visie dat door de opkomst van ’giga-multinationals’ deze ook zelf een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben gekregen. Het wijzen op die verantwoordelijkheid is momenteel volstrekt onvoldoende, de instituten van de Europese Unie geven hierbij het slechtst denkbare voorbeeld.

Dagelijks lopen er 15.000 lobbyisten van Shell, Monsanto/Bayer, Unilever etc de deur plat bij Europese politici en Europese Commissarisen. De Europese Unie is nog niet eens in staat om voor te schrijven – en te handhaven! – dat de inhoud van een potje Nutella in Duitsland dezelfde is als in Polen. Wat zegt U,dat is inmiddels aangepakt? Laat me niet lachen, het enige wat ik zie is ’window dressing’. Farmaciegiganten mogen in de EU gewoon doorgaan met het aanbieden van ’geneesmiddelen’ met een astronomische marge, individuele ziekenhuizen en apothekers die zelf medicijnen zouden willen vervaardigen hebben helaas de lobbykracht van een eendagsvlieg. Veel Europese politici, bijvoorbeeld de grenzeloos hypocriete ’liberaal’ Guy Verhofstadt heeft de meeste bijbaantjes en liet/laat zijn club in het Europees Parlement – ALDE – ondersteunen door gifboer Monsanto. ALDE heet inmiddels ’Renew Europe’. Die naam zegt ’alles’ beweert fractieleider Verhofstadt: Alles? Meewarig buig ik het hoofd: met mensen als Verhofstadt in de politiek is ’alles’ verloren. Daaronder begrepen Europa………

Hier komen de Groenen om de hoek kijken. Op diverse Europese dossiers kunnen zij op termijn misschien wat betekenen voor de Europese burgers. Ook in een eventueel nieuw te vormen coalitie in Nederland. Want of de club van Rutte de rit volledig uitzit? Wat jullie eerste ‘game-changer ‘ besluit volgens mij zou moeten zijn, beste groenLinksers? ? De plaat ’Jimmy’ van Boudewijn de Groot gedurende het GEHELE jaar niet meer opzetten. Jullie mogen er alleen naar luisteren tijdens de NPO radio 2 top 2000 na de kerst van 2020. Afgesproken?

Voor Jesse klaver heb ik nog wel een tip voor zijn ’spotify-lijst:

’Mag ik dan bij jou (Mark)’? van één van je favoriete cabaretières: Claudia de Breij.

Gelukkig Nieuwjaar! of BÚÉK! Mijn goede voornemens voor dit nieuwe jaar? Ik beloof plechtig geen vervelende, cynische, satirische en laatdunkende stukjes meer te schrijven over welke burgers, b(h)oeren en buitenlui dan ook. En dit voornemen geldt specifiek voor (inter)nationale politici. U zult zeggen, ’en gij geleuft dat zelf?’ U heeft gelijk,  maar ik waag een poging in mijn eerste bijdrage van dit jaar. Ik wens U veel leesplezier tijdens het meters maken op de loopband in het fitnesscentrum. Want dat jaarabonnement voor de ’sportschool’ heeft U toch al gekocht mag ik aannemen? Ach, moet U maar denken, zo begint het financiële jaar tenminste prettig voor al die spierversterkende ’zweethokjesondernemers’. Na 15 januari zien ze U toch niet meer terug……… Potverdrie, ga ik nu al in de – cynische – fout!

In Nederland kon het nieuwe jaar niet beter beginnen, je kon door de mist geen hand voor ogen zien. Zelfs de tuin van de buren was in een waas gehuld. Een stuk minder ergernis dus in vergelijking met het vorige jaar. POSITIEF! Zogenaamde vuurwerktegenstanders hadden gisteravond ook genoeg redenen om te gniffelen. Voor een recordbedrag van 77 miljoen Euro ging er ’de lucht in’. Maar ja, die vuurpijlen kwamen terecht in een witte wattendeken, de ’vuurwerkafschieters’ hadden zo maar weinig eer van hun werk. POSITIEF! Ik las in het Algemeen Dagblad dat zogenaamde compounds in 2019 erg ’in trek’ waren. Dit zijn samengestelde boxen met complete vuurwerkshows. Of bedoelen ze daarmee een compound van Nederlandse militairen in het Afghaanse Uruzgan? Da’s toch ongeveer hetzelfde?

In de Belgische supermarkt Lidl – eigenlijk Duits, maar volgens boze tongen in eigendom van die afschuwelijke Scientology-sekte – verkopen ze tegenwoordig ’katervrije Prosecco’. Aldus de Belgische krant de Standaard. POSITIEF dus! Wat een marketingtruc, ik ben welhaast jaloers. Prosecco is in de meeste gevallen al een veel te duur halfwas bubbeldrankje dat misschien – eventueel – nog van de Proseccodruif wordt gefabriceerd, maar met Italianen weet je het natuurlijk nooit zeker. De katervrije Prosecco bevat geen sulfiet, dus kun je er liters van drinken zonder de volgende dag met barstende koppijn wakker te worden. POSITIEF! Maar in 99 van de 100 gevallen veroorzaakt niet de hoeveelheid sulfiet de ’hangover’, maar de grote hoeveelheid geconsumeerde alcohol, gecombineerd met de slechte kwaliteit van de wijn, In dit geval de Prosecco. 99 van de 100 te koop aangeboden ’Italiaanse bubbeltjesbocht’ is deze kwalificering waardig, dus de kater is sowieso gegarandeerd.

Zijn alleen de Belgen op deze manier in het ootje genomen? Nee hoor, Lidl is wel slimmer. Ook in de Nederlandse vestigingen is de Proseccovariant te koop. Deze blijkt ook nog de classificatie ’biologisch’ te dragen. Volgens één of andere ’bekwame Jan Doedelexpert’ – ene Richard Bampfield – is de kans op kleine mannetjes die op de eerste januari met grote hamers op je schedeldak beuken een stuk kleiner geworden. POSITIEF! Toch blijft er in mijn hoofd een klein zeurend migrainegevoel hangen: van sulfiet krijg je GEEN kater, behalve als je allergisch voor sulfiet bent. Bovendien is een allergische reactie eigenlijk niet als een kater te betitelen. Hoe dan wel? Als een allergische reactie. Tenslotte is ook de sulfietvrije Prosecco niet echt sulfietvrij. Er zit volgens Lidl ’weinig’ sulfiet in het bubbeltjesdrankje en dat kan ook niet anders: zonder de sulfietzouten wordt de wijn zo mistig als de oudjaarsavond in Nederland, dus onverkoopbaar.

Zo’n 9 euro dient voor de ’organic Prosecco’ neergeteld te worden! POSITIEF! Voor Lidl en die sluwe Italiaanse wijnboeren natuurlijk. Niet voor de consument die een astronomisch hoog bedrag betaalt voor een flesje bocht met een snedig marketingsprookje. Maar ach, die snobistische ’wijndrinkers’ barsten toch van het geld, wat een fantastisch grachtengordelproduct is dit toch! Dit type volk is in Hongarije nog niet in groten getale mate te vinden. Misschien is het daarom dat ik geen bio Prosecco in de Hongaarse Lidlschappen heb gevonden. POSITIEF! Tja, het is maar hoe je het bekijkt, in ieder geval heeft een meerderheid van de Hongaren op 1 januari last van ’Másnaposság’ (een kater dus). Daar helpt geen fles bio Prosecco tegen. En ook geen lieve moeder……

Sorry, die Prosecco-migraine blijft maar in m’n hoofd doorzeuren, nog even terug naar Belgenland. Persoonlijke ervaring leert me dat Vlamingen/Walen ietwat meer kijk hebben op culinaire geneugten dan Nederlanders, waaronder het degusteren van wijn. Vlamingen die het bubbeltjesbrouwel consumeren? Van Walen – reservefransen – kan het me al helemaal niet voorstellen. Maar er is nog een overtreffende trap: het grote aatal Italiaanse (immigranten)Belgen en hun kinderen dat voornamelijk in Wallonië woont. Die Rocco Granatafans moeten zich toch een Italiaanse bubbelbreuk lachen om die ’Proseccogekte’. Daarom kom ik op mijn existentiële vraag: hoe is die Belgische bevolking momenteel eigenlijk samengesteld?

Tenslotte goed nieuws van het Hongaarse geboortefront. Het Hongaarse nieuwsportaal Origo – één op één de nationale ’Orbánbarometer’ – meldt dat er op het Hongaarse ’platteland’ – vidék – twee kinderen zijn geboren! POSITIEF! Maar U en ik zullen waarschijnlijk met de volgende opmerking counteren: ’So what’ ? Nee, nee, het is wel degelijk breaking news, want het betreft twee zuigelingen die vlak na twaalf uur ter wereld zijn gekomen. Het uitsterven van de Hongaarse bevolking dient koste wat kost voorkomen te worden, de Hongaarse regering heeft de gezinspolitiek derhalve hoog op de agenda staan.

het geboortenieuwsbericht heeft onmiskenbaar de bedoeling Hongaarse vrouwen aan te zetten tot het krijgen van kinderen. Op zichzelf is daar niks mis mee, wat mij betreft zelfs toe te juichen. Jammer voor de Orbánisten is wel dat ze niet konden berichten over een geboorte – zo vlak na middernacht – te Boedapest. Of mogen er in de hoofdstad geen kinderen geboren worden in verband met het risico dat ze later op de oppositie gaan stemmen? Noot: in oktober won de oppositie de gemeentelijke verkiezingen in Boedapest. Ik vermoed echter dat er vlak na 00.00 uur in Boedapest geboorte is gegeven aan menig mensenkindje maar dat de hoofdredactie van ’Orbán Origo’ dit niet relevant achtte om te plaatsen. Leve het platteland, want daar komen de zekere Fideszstemmen vandaan. POSITIEF! Maar niet meer voor iedereen………….

Als je goede voornemens breekt ben je een zwakkeling, als je er één maakt ben je een idioot. (F.M. Knowles, Canadese schilder 1859 – 1932)

De tijd is gekomen dat we elkaar al het goede wensen voor het jaar 2020. In Nederland/Vlaanderen gaat dat meestal op twee manieren: Gelukkig Nieuwjaar! Of de beste wensen voor het nieuwe jaar! De ’stichtelijken’ onder ons maken daar ook wel ’gezegend nieuwjaar!’ van. Vooral op de ’biblebelt’ of in Spakenburg, of Barneveld, of Katwijk of  – op – Urk. In deze laatste vissersplaats nemen de jongeren er meteen maar een snuifje ’coke’ bij.

In Hongarije is sinds jaren de afkorting ’BÚÉK’ ingeburgerd. Lekker gemakkelijk bij het sturen van een e-mail, SMS of messengerbericht op Facebook. ’Boldog Új Évet Kívánok’. Letterlijk: ik wens een gelukkig nieuwjaar. Ja, maar wie wens je dan een gelukkig nieuwjaar? De geadresseerde kan dat er zelf bijbedenken. De verzender van de goede wensen ontwijkt hiermee de kwestie of hij/zij de geadresseerde met U of jou wil aanspreken. Bovendien, je hoeft maar 4 letters in te toetsen. Twee vliegen in één klap dus. Wie zei dat de Hongaren geen efficiënte lieden zijn?

In het nieuwe jaar beginnen we in Nederland bij menig bedrijf of overheidsinstantie met de traditionele ’nieuwjaarsreceptie’. Ik heb er zelf heel wat meegemaakt in de polder. Meestal geen pretje moet ik U zeggen, het is een beetje een verplichte samenkomst gepaard gaand met een opgeblazen gevoel – van de oliebollen! – en een lichte hoofdpijn veroorzaakt door de geconsumeerde alcoholische versnaperingen. Als je pech hebt komt die Jan Doedelchef ook nog aan het woord die – mislukt – enthousiast roept dat ’we er weer tegenaan gaan’ dit jaar. De eventueel geserveerde champagne mag die naam eigenlijk niet dragen: veel te zoete bubbeltjes-spumante …….

In mijn mistige geheugen gravend kan ik me geen nieuwjaarsreceptie in Hongarije herinneren. Nogmaals: wie zei ook maar weer dat Hongaren niet efficiënt zijn? Een ieder wenst de ander op de werkvloer het beste en zet zich weer zuchtend aan het werk. Of begint met een computerspelletje uit het zicht van de chef. De ongeschreven gewoonte schrijft voor dat het geoorloofd is om de gehele maand januari ’den ander’ een gelukkig nieuwjaar te wensen. Ik heb het na de eerste week van januari maar zelden meegemaakt. Maar ja, dat komt misschien wel door het feit dat ik ’die beste wensen’ zelf al in een koffertje heb opgeborgen.

’Waar gaan we in het nieuwe jaar naar toe? Naar het Oosten, naar het Westen of naar de kerk in ’t midden?’ Dit waren de eerste zinnen van een liedje dat de Grote Wim Kan zong tijdens zijn oudejaarsconference van 1973. Misschien had Wim Kan – bij leven – in deze tijd de tekst een beetje aangepast. Bijvoorbeeld door het niet over de ’kerk in ’t midden’ maar over de ’moskee in ’midden’ te reppen. Allitereert ook lekkerder. Maar of het nu ’kerk’ of ’moskee’ was geworden, op de sociale media zouden de meningen wel kenbaar zijn gemaakt. Waarschijnlijk op niet al te genuanceerde wijze…..

Hoever stond Nederland in 1973 wel niet van de huidige (im)migatie- en integratieproblemen af? Er was nog sprake van een ’zuilenmaatschappij’, de kerken werden nog redelijk bezocht. Er waren in de grote steden wel wat Joegoslavische en Turkse ’gastarbeiders’ waar te nemen, maar dat was het dan. ’Gastarbeider’, interessante uitdrukking, nietwaar? De bedoeling was dat deze mensen weer terug zouden keren naar hun vaderland. Maar ja, die Hollanders/Vlamingen waren toen al te beroerd om hun eigen WC potten te reinigen. En asperge steken was er ook al niet bij. Kreeg je maar hernia van….

En in Hongarije? Kon men daar op straat gastarbeiders signaleren? Arbeiders natuurlijk wel, dat was eigenlijk iedereen in de visie van de communistische Hongaarse supervisor, Sovjet-Unie genaamd. En iedereen moest natuurlijk ’kameraad’ zijn van elkaar. In het Hongaars: elvtárs. Letterlijk vertaald betekent deze uitdrukking ’beginsel-metgezel’. Maar ja, die beginselen waren zo verrot als oud ijzer en die metgezel was eerder een verklikker van de communistische partij. Gastarbeiders waren er wel degelijk in de ’communistische heilstaten’, ze kwamen meestal uit broederlanden van de Komintern – communistische Internationale – bijvoorbeeld Vietnam. In de jaren 70 bezocht ik Hongarije regelmatig maar een vietnamese loempia heb ik nooit ergens kunnen kopen. Tja, culinaire genoegens waren iets voor de snobistische westerse imperialisten, niet voor de staalarbeiders natuurlijk. En ook niet voor de geknechte ’kameraden’ werkzaam op een kolchoz (collectieve boerderij).

Er is veel veranderd, Hongaren genieten rond oudjaarsdag van een deftige punch op de nog open zijnde kerstmarkt en bestellen er een hamburger met hertenvlees bij. En Nederlanders? Die smullen op nieuwjaarsdag nog steeds van een ’Vegter’s rolletje’.(zie foto boven) Met verse slagroom uiteraard.

Op het (jaar)einde zou ik het graag efficiënt en kort willen houden:

BÚÉK!

Inmiddels is op NPO radio 2 de Top 2000 aller tijden begonnen! In 1999 werd het als éénmalige gebeurtenis uitgezonden, maar medebedenker Frits Spits – voor mij dé radiomaker van Nederland – zag voor zijn ogen dat ’de zaak’ uit de hand liep. De top 2000 leeft als nooit tevoren en geldt voor veel muziekliefhebbers als ijkpunt van het jaar. Voor elck wat wils, maar dat niet alleen! In de eindejaarstijd kijkt menigeen terug op het afgelopen jaar – en jaren – en de muzikale omlijsting verzorgt daarbij de sfeer. Die gaat van nostalgisch naar weemoedig, van gelukzalig naar diepbedroefd en ga zo maar door. Kijk maar eens naar de blikken van de mensen – op de live webcam – die het Top 2000 café bezoeken. Fascinerend om te zien!

Waarom bestaat een dergelijk afsluitend muziekspektakel eigenlijk niet in Magyarenland. Joost – of Jóska – mag het weten. Daarom waag ik nu een poging. Laten we niet te ambitieus beginnen, een eerste aanzet met een top 100 aller tijden lijkt me een mooie aanvang. Daarom verzoek ik je/U hierbij maximaal 5 van Uw favoriete popsongs van Hongaarse zangers/bands toe te sturen. De spelregels zijn simpel: de muziek moet van (een) Hongaarse/Hongaarstalige popartiest/popartiesten afkomstig zijn. Het mogen uiteraard ook Hongaren/Hongaarstaligen zijn die in een andere taal zingen.

Je/U kunt tot en met 7 januari de ’lijstjes’  inzenden, medio januari 2020 maak ik de eerste Hongaarse top 100 bekend. Met deze lijst zal ik de Hongaarse radiostations benaderen om ergens in 2020 de lijst in zijn geheel te draaien. Dat zal dan de eerste Hongaarse top 100 op Hongaarse bodem betekenen, nota bene op basis van Nederlandstalige stemmers. WIJ WORDEN DE WEGBEREIDERS!

Om U wat in de ’mood’ te laten raken hierbij 13 Hongaarse nummers die bij mij op het netvlies gebrand zijn. Of beter gezegd: tussen de oren zitten. Met andere woorden: Alle 13 goed!

Máté Péter. Song: most élsz. Één van de bekendste levenslied-zangers van Hongarije. Maar hij was meer, bijvoorbijbeeld één van dé Hongaarse bluesvertolkers, pianist en de afsluiter van menig Hongaarse party. In tranen geplengd uiteraard. ’Most élsz’ heb ik uitgekozen, omdat Máté Péter hier het leven nu eens een keer niet van de bedroefde en verdrietige kant bekijkt. Most élsz = je leeft nu, een mooie vertolking van het ’pluk de dag’ principe. Helaas is Péter zelf jong gestorven, reeds in 1984…….

https://www.youtube.com/watch?v=0bx7blXygrc

Punnany Massif. Song: Másfél hete. Één van de grootste hiphopbands uit Hongarije. Een zeer muzikaal jongerengezelschap dat hiphopt, rapt en daarbij de Hongaarse ’roots’ niet vergeet. ’Másfél hete’ is een combinatie van hiphop, rap én Hongaarse volksmuziek – Magyar nóták – in een heerlijke melange. De band is in 2003 opgericht – ditmaal niet in Boedapest maar de stad Pécs en nog altijd populair. Ook nog onder studenten!

https://www.youtube.com/watch?v=IV0Q9O4x3Bc&list=PLw-6_Y1MZiKRfcfER2SlTf-yguDVgjwK_

Charlie, ofwel Horváth Károly. Song: nézz az ég felé. Zijn bijnaam luidt ’de Hongaarse Joe Cocker’. Een ouwe rocker, deze Charlie die onderdeel was van de fameuze Tátrai band. Zijn solocarrièrre heeft hem daarna geen windeieren gelegd, één van zijn nummers mag natuurlijk niet ontbreken: Nézz az ég felé = kijk richting de hemel. Een weemoedig startend nummer om een verloren liefde, maar de boodschap is zoals de titel doet vermoeden wel positief. Kijk omhoog Sammy, maar dan op zijn Hongaars. Dus net ietsjes anders

https://www.youtube.com/watch?v=1lOoIgGFy24

Quimby. Song: most múlik pontosan. Kiss Tibor is de oprichter van de band Quimby – in 1991 -, hij schreef dit lied tijdens zijn afkickperiode. Het is inmiddels een klassieker in het Hongaarse popgenre, velen kunnen het meezingen. Ook veel gecovered natuurlijk. De melodielijn is subliem, maar de tekst ook. Het leuke is dat ieder zijn of haar interpretatie van de tekst kan geven. Het is proza van het allerhoogste niveau!

https://www.youtube.com/watch?v=bbF7VVsKYIw

Cserháti Zsuzsa. Song: hamu és gyémánt. Deze titel betekent letterlijk ’as en diamant’. Cserháti heeft inderdaad een diamanten carrièrre doorlopen. Wel één met horten en stoten, maar deze zangeres kon alles. ’Jazzy’ vond ik haar op ’haar’ best alhoewel ze als een echte bluesartieste al op jonge leeftijd stierf. ’Ashes to ashes’……

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

Presser Gábor. Song: nagy utazás. Presser is één van de zwaargewichten van de popmuziek in Hongarije. Hij was onder andere lid van de ook internationaal bekende band Omega en Locomotiv GT. Inmiddels is hij een beetje de Hongaarse muzikale emininence grise maar nog altijd ’alive and kicking’. Nagy utazás – grote reis – is gecomponeerd voor de film ’sosem halunk meg’ (we sterven nooit). Presser zingt vol passie over de de grote levensreis van elk mens. Hij is een groot musics waarbij wel vermeld moet worden dat hij dit nummer niet geschreven en gecomponeerd heeft. Voor dit laatste is een andere grootheid verantwoordelijk, namelijk ene Dés László.

https://www.youtube.com/watch?v=lGwOc1f8K-g

Tóth Vera. Song: sorskerék. Deze zangeres is het ’moderne product’ van de vele talentenshows waarmee je als kijker al jarenlang mee wordt doodgegooid ’all over Europe’. De zuiverheid en kracht van haar stem spreken – of zingen – boekdelen. Dit vrolijke uptempolied is een geheid succes op elk feestje. Begint rustig en daarna? Knallen!

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

Ákos. Song: adj hitet. Vanaf de negentiger jaren is Kovács Ákos een succesvolle muzikant in Hongarije. Een blijvertje in de popmuziek zullen we maar zeggen. De zoon van de oud communistische politicus – Kovács László – die na ’de wende’ zelfs Europees Commissaris werd heeft altijd zijn eigen pad gevolgd. Zijn stijl is moeilijk te omschrijven, kwalitatief brengt hij meestal het hoogste niveau. ’Adj hitet’ betekent zoveel als ’geef met het geloof/de overtuiging’. Dat geeft Ákos zelf zeker……

https://www.youtube.com/watch?v=tHX5dUXKCAI

KFT. Song: Afrika. KFT is een rock/popband met new wave invloeden. De bandleden halen altijd een hoog muzikaal niveau, maar werden tot hun verrassing pas echt bekend met het nummer Afrika. Op de meeste Hongaarse parties komt ’Afrika’ op enig moment wel voorbij. Ook bij jongeren. Waarom? Het is zo’n aanstelijke compositie – en tekst – die uitnodigt om uit je dak te gaan. KFT is in het Hongaars overigens de afkorting voor Besloten Vennootschap.

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

TNT. Song: Tiltott perc. TNT is een band – vanaf 1995 actief –  die eigenlijk ’easy-pop’ op zijn repertoire heeft staan. Maar in deze categorie zijn ze wel ’king’. Mooie melodieën en knap geproduceerd. Het liedje ’tiltott perc’ zit meteen in ’je systeem’ en gaat er niet meer uit. Helemaal niet omdat er ook nog een romantisch-treurige ’twist’ in het nummer verborgen zit. De titel tiltott perc – ’verboden minuut’ – doet zoiets al vermoeden.

https://www.youtube.com/watch?v=A1lxq8Jv01g

Demjén Ferenc. Song: szerelem első vérig. De volgende levenslied-kunstenaar van Hongarije. Maar ook een chansonnier van het zuiverste water. En ouwe rocker. Rózsi – zijn koosnaam – is van alle markten thuis. Inmiddels is ’krullebol’ Ferenc de respectabele leeftijd van 73 gepasseerd, maar hij treedt nog steeds op. Wel met een meelopend (stem)bandje op de achtergrond, het ruige leven heeft natuurlijk wel zijn sporen nagelaten.

https://www.youtube.com/watch?v=BEGqkaHNyhk

Halott pénz. Song: Élnünk kellett volna. De volgende hiphop/rap/funk rockband uit de stad Pécs. Actief sinds 2004 en ook deze muzikanten hebben zich als en ’blijvertje’ bewezen. Halott pénz = dood geld, maar ’dood’ doen de klanken niet aan. De hoofdzin van het nummer, élni kellett volna még élnünk is de hoofdboodschap: Als we hadden geleefd zouden we nu nog leven. Ook weer een mooie ’carpe diem-tip’ die we zouden moeten opvolgen.

https://www.youtube.com/watch?v=xRGNzR34FKU

Omega. Song: Russian winter of Lena. Één van de oudste symfonische (hard)rockbands van Hongarije. Ook buiten de landsgrenzen bekend. Mijn eerste Omegaplaat kocht ik nota bene in Nederland. Iedere Hongaar van jong tot oud kent wel nummers van deze band die van (rock)iconische hoogte is. Lena is de de Russische geliefde van de zanger die plotsklaps van zijn radar verdwijnt. In het Hongaars en Engels uitgegeven. ‘Touren’ deze oudjes nog? Natuurlijk, rocksouls never die!

https://www.youtube.com/watch?v=aAwbuL1iJP4

Zo, dit lijkt me wel voldoende, ik wacht op Uw stemmen. Gaarne duidelijk naam van de artiest en de titelsong vermelden. En bij voorbaat dank natuurlijk!

De top 2000 wordt de moeder aller hitlijsten genoemd. Laat onze lijst dan de ’vader’ worden.

Wat voor mensen werken er bij de Belastingdienst? ’Managers’ die ervan wisten dat controles op de kinderopvangtoeslag op zijn zachtst gezegd te wensen overlieten hanteerden niettemin het rode potlood. Gevolg: het stoppen van de toeslag en terugvordering van reeds verleende toelages. Met het risico van strafrechtelijke vervolging op basis van fraudeverdenking. Dat vergat ik er nog bijna bij te vermelden.

Onmiskenbaar is de kinderopvangtoeslag een monstrum dat nodeloos ingewikkeld is en uitnodigt tot frauduleuze aanvragen. Maar dat mag nooit betekenen dat honderden ouders slachtoffer worden van de ’institutionele vooringenomenheid’ van de Belastingdienst. Dit was de keiharde conclusie van een onderzoekscommissie die onder leiding stond van de onkreukbare CDA nestor Piet Hein Donner. Wat mij betreft is dat nog een eufemistische benaming voor schandalig – én misdadig –  haantjesgedrag van Belastingmedewerkers. Met behulp van de slogan ’leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker’ werden dwangbevelen uitgegeven en loonbeslagen gelegd. Levens werden – bijna -letterlijk geruïneerd.

Als blinde paarden draafden ’de snelle belastingjongens’ door de ’verdachte’ dossiers. Men grapte in onderlinge e-mails over afpakjesdagen, daarbij geënthousiasmeerd door leidinggevenden die nog een ander adagium hanteerden: bij twijfel altijd inhalen. Daarmee bedoelden deze armzaligerds dat er zelfs loonbeslag gelegd moest worden in gevallen waarin bewijs van fraude/ongerechtigheden niet rond was. Alles onder het – volgende – motto: productie draaien, jongens en meisjes, aanpakken die hap! Ik sluit geenszins uit dat de kinderopvangtoeslag in de zogenaamde Key Performance Indicators – KPI’s – is opgenomen. Met als hoofdtrofee: een financiële bonus.

Staatssecretaris Menno Snel snelde bij voorkeur met grote snelheid weg bij het horen van dit stuitende wangedrag. Sterker nog, in de Tweede Kamer riep hij gedupeerde ouders op om maar vooral de ’Belastingtelefoon’ te bellen. Hoongelach op de publieke tribune was zijn deel…… Snel’s reactie deed me denken aan een ’kamergeleerde’ die op zijn tafelbel slaat waarna zijn assistente onmiddellijk verschijnt en vraagt of meneer de professor nog een kopje earl grey thee blieft. Bij de Belastingtelefoon werkt het ietsjes anders, de oproep wordt in veel gevallen niet eens beantwoord. De ontredderde gedupeerde ouder rest niets anders dan het computergestuurde antwoordprogramma aan te horen. Tja, dan helpt geen kopje thee meer, behalve als je er natuurlijk een flinke scheut Strohrum (80% alc.) aan toevoegt.

Maar, maar de brildragende Snel had een lumineus idee. Ouders zouden openheid van zaken krijgen. Inderdaad kregen sommigen hun dossier opgestuurd, maar de documenten zagen er meer uit als vrijgegeven papieren ter beschikking gesteld door de Binnenlandse Veiligheidsdienst (in de koude oorlogtijd rond 1972). De inktprinters van de belastingdienst-printers moeten overuren gemaakt hebben, de meeste teksten waren zwartgeblakerd. Het enige bijkomende voordeel genieten aan het eind van dit jaar medewerkers van de ’inktpatronenboer’ Hewlett Packard. Zij ontvangen dan wel geen kinderopvangtoeslag maar wel een vette winstbonus. Wie die inktpatronen betaald heeft? U als belastingbetaler natuurlijk.

Bij zoveel onkunde en tactisch onvermogen van de staatssecretaris konden consequenties niet achterwege blijven. Menno moest niet alleen van de oppositie maar ook van zijn regeringscollega’s ’snel’ weg. Mark Rutte zal een zucht van verlichting geslaakt hebben. Eindelijk een politicus van een andere coalitiepartij die het veld moet ruimen. Alhoewel, is die Snel wel lid van een politieke partij? Stomme vraag zult U zeggen, iedereen weet toch dat hij een D66 mannetje is. Ok, maar ik vraag me af of Menno weet waar de letter ’D’ van zijn partij voor staat. Vlak voordat hij werd benoemd tot staatssecretaris werd hij halsoverkop lid van de voormalige anti-establishmentpartij. Als ik Menno was zou ik het lidmaatschap maar ’snel’ opzeggen, zeg maar een D(elete) 66 uitvoeren.

Dat Snel de deleteknop heeft moeten indrukken heeft hij volledig aan zichzelf te danken. Misschien is hij een uitstekende vakman gebleken bij de Nederlandse Waterschapsbank, maar voor het echte politieke handwerk had de afgestuurde econoom een beetje beter op de handel en wandel van ene Mark Rutte kunnen letten. Die komt overal mee weg op basis van zijn (niet) actieve herinneringen (doorhalen wat niet van toepassing is).

Dus Menno, maar snel ergens stage lopen om wat praktische vaardigheden te ontwikkelen. Waar? Op de burelen van de Belastingdienst bijvoorbeeld. Bij de Belastingtelefoon schijnen ze nog steeds om medewerkers verlegen te zitten. Ik weet nu al welke standaardzin Snel zal oplepelen als hij de telefoon van een gedupeerde ouder opneemt: ik zal U zo SNEL mogelijk doorverbinden. Naar wie of wat? Bij voorkeur naar de gevangenis waar die schofterige belastingmedewerkers hopelijk een lange straf moeten uitzitten. Het enige juiste antwoord dat deze intrieste bajesklanten die snikkende ouder kunnen geven is de volgende: Als ik vrij kom is het eerste wat ik onderneem U een geurige kop thee bezorgen. Earl grey wel te verstaan! Vervolgens dient deze lieden hun Nederlandersschap te worden ontnomen waarna ze op de trein worden gezet richting Verweggistan. Met een enkele reis ticket!

Belastingdienst, leuker kunnen we het niet maken, wel misdadiger……..

Viktor Orbán speelt een uitgekiend geopolitiek spelletje. Hij heeft meermalen gesteld dat Hongarije zijn plek in Europa moet ’bevechten’ binnen de krachtige driehoek Brussel, Berlijn en Ankara. Daar heeft hij grotendeels gelijk in met dien verstande dat hij de – geopolitieke – waarheid beter bediend had indien hij ’Moskou’ daarbij tevens had gememoreerd. Tja, dan waren we in plaats van een driehoek op een ’vierkant’ uitgekomen, nietwaar?

De Hongaarse premier weigert ’zijn eieren’ in één mandje – lees de Europese Unie – te leggen en daar is veel voor te zeggen. De Hongaarse geschiedenis leert dat een dergelijke handelswijze het Midden-Europese land uiteindelijk niet veel goeds heeft gebracht. De  adellijke Habsburgers – van de Oostenrijks/Hongaarse dubbelmonarchie – meenden in 1914 Servië te moeten aanvallen waardoor de start werd gegeven aan de Gote Oorlog. Hongarije werd meegesleurd in de nachtmerrie die in 1920 eindigde met het verdrag van Trianon. Van het oorspronkelijke territorium bleef een armzalige 28,6% over. Daarna stonden de Hongaren wederom aan de verkeerde kant van de geschiedenis, ’Admiraal’ Horthy Miklós collaboreerde – onder ’enige’ dwang – met de Duitsers. Dat leverde de tweede grote Hongaarse nederlaag op, waarna de Hongaren werden ’getracteerd’ op een bijna 45 jaar durende Sovjetterreur.

De Hongaarse regering onderhoudt goede contacten met Erdogan en Poetin en op zichzelf is daar niets mis mee. Oostenrijk bijvoorbeeld is de grootste ’Ruslandvriend’ van alle landen in de Europese Unie. Poetin zelf maakte vorig jaar nog een dansje met een vrouwelijke Oostenrijkse minister die zojuist in het huwelijksbootje was gestapt. Maar ’materieel’ is er een nog grotere partner van de Russen te vinden en wel in het Duitsland van Angela Merkel…..

Vanuit Rusland komt de Nordstream 1 gasleiding in Duitsland aan land. In 2020 wordt de Nordstream 2 pijpleiding operationeel, het Duitse parlement gaf onlangs groen licht voor de activering van de nieuwe gastoevoer. Oud bondskanselier Gerhard Schröder is één van de ’grote mannen’ bij het Russische Gazprom die de massagewerkzaamheden bij de Duitse politici voor zijn rekening heeft genomen. Met groot succes, Merkel zelf is één van de grootste voorstanders van het Russische gasinfuus…….

Op grond van voorgaande is het goedkoop en hypocriet dat vertegenwoordigers van de Europese Unie, westerse politici en media Orbán bekritiseren vanwege zijn flirts met autocratische leiders uit het Kremlin en Ankara. Gek genoeg hoor ik maar weinig in Nederland over het Duitse ’meten met twee maten’. Immers, Merkel had de Russen toch nog wel even onder politieke druk kunnen zetten alvorens akkoord te gaan met de activering van de nieuwe pijplijn. Bijvoorbeeld door meer vooruitgang te eisen van Poetin in het Oekraïne-dossier. Maar ja, In Nederland wordt sowieso amper over Duitsland bericht. Wel als de Bundeskanzlerin Auschwitz bezoekt – NOS journaal! -, maar daar blijft het dan ook bij………..

Rusland penetreert in de gehele westelijke wereld met financiële instellingen en banken, zo ook in Hongarije. Onlangs werd bekend dat de Russische International (Poetin)Investment Bank tevens neerstrijkt in Boedapest en wel aan de ’Budazijde’ van de befaamde kettingbrug, de Széchenyi lánchíd. Aan het Clark Ádámplein bevindt zich nog maar één oorspronkelijk renaissancegebouw dat is ontworpen door de beroemde Hongaarse architect Miklós Ybl. De investment bank krijgt nu de mogelijkheid het pand te kopen voor – omgerekend – ruim 25 miljoen euro (zie foto boven). Da’s bijna 5000 euro per vierkante meter! Inderdaad, Hongarije mag ’trots’ zijn te beschikken over het duurste ’kantoorgebouw’ van Midden-Europa…….

Een Hoofdstedelijke commissie onder leiding van de socialist Csaba Horváth heeft bekendgemaakt dat ’s lands hoofdstad geen gebruik zal maken van haar recht om de eeste koopoptie te lichten. Daarbij kan overigens aangetekend worden dat de Hongaarse staat afgelopen zomer voor een bedrag van 10 miljoen Euro de renovatie van het gebouw heeft ondersteund. Ok, ’so what’? zou U misschien zeggen.

Een paar klein addertjes zitten er toch onder het gras. Ten eerste, de verkopende partij is een particuliere Hongaarse onderneming. Die 10 miljoen renovatiekosten zullen toch wel in de verkoopprijs verdisconteerd zijn mag ik met zo’n ’sky high’ verkoopprijs aannemen, nietwaar? In wiens zakken verdwijnen die slordige 25 miljoen uiteindelijk dan? Wie het wil mag het zeggen…….Een aloude verdeelsleutel tussen de Orbánisten en Gyurcsányisten lijkt hier weer uit de kast gehaald te zijn. Die socialist – eigenlijk ’neocommunist’ – Horváth heeft namelijk één groot probleem. Hij kan niet zwemmen, wel graaien…….

 De Hongaarse regering was van zins om alle Russische – werknemers van de Investment Bank diplomatieke immuniteit te verlenen. Dat betekent vrije in- en uireismogelijkheden, bovendien is het Hongaarse rechtssysteem in zo’n situatie niet van toepassing voor betrokkenen. Aaah, reageerden critici, het pand zal gevuld worden met KGB’ers, die van de beruchte Russische veilgheidsdienst uiteraard. Zelfs Amerikaanse senaatsleden begonnen zenuwachtig op hun stoel heen en weer te schuiven. Naar verluidt heeft Orbán dit besluit terug getrokken, zekerheid daarover is er echter niet. Maar ja, het is lood om oud ijzer, indien de KGB’ers geen formele immuniteit krijgen, materieel krijgen ze het zeker……..

Wat verder opvalt is dat het Ybl-gebouw vlak naast de Fő straat – Fő utca – is gelegen. In deze straat bevonden zich – tevens – de burelen en martelkamertjes van de beruchte Hongaarse communistische veiligheidsdienst de ÁVO, of ÁVH genaamd. Misschien kunnen de arriverende KGB’ers nog in de kelders van de Fő utcapanden ouderwets martelwerktuig vinden. Deze zouden dan in een mooie vitrine geplaatst kunnen worden naast de receptiebalie van het Ybl-gebouw. Vlak naast de blonde Russische receptioniste Nikita, die regelmatige binnenkomende telefoontjes zal moeten doorverbinden. Van wie? Viktor Orbán. En van Angela Merkel…………..

 Men beoefent de kritiek als men de kunst niet kan beoefenen, evenals men spion wordt als men geen soldaat kan zijn. (Gustave Flaubert, Frans schrijver, 1821 – 1880)

Foto: Advent/kerstmarkt Obuda, Budapest Hungary

De donkere dagen voor kerstmis zijn bijna voorbij, het wordt tijd voor het feest van het licht. Hoe wordt kerst eigenlijk gevierd in Hongarije, in Nederland? ’Au fond’ zijn er niet echt essentiële verschillen aan te treffen  het is allerwegen ’vreten op aarde’- maar toch zijn er over en weer wel wat eigenaardigheden te bespeuren.

Ten eerste het icoon van de kersttijd, de onvermijdelijke kerstboom. Ik wil beginnen met een kleine anekdote. Het internet nieuwsportaal ’origo.hu’ heeft zijn beklag gedaan bij supermarktdiscounter Aldi – Albrecht discount weet U nog – wegens het feit dat de kruidenier in kwestie deurmatten verkoopt met een kerstboommotief erop. Dat is natuurlijk je reinste blasfemie! De in- en inchristelijke internetkrant Origo komt op voor de Joods-Christelijke wortels van de Hongaren maar vergeet dat de kerstboom van oorsprong een heidense traditie is. Het zou te vergelijken zijn dat Telegraafcolumnist Rob Hoogland drogist Kruidvat beschuldigt van godslastering omdat deze in de carnavalstijd mmonnikenpoppetjes verkoopt. Monnikenpoppetjes waarvan de jongeheer onder de pij te voorschijn komt op het moment dat je op het kale hoofd van het monnikje drukt.

Sorry, de kerstboom. In Nederland was het gebruikelijk om de kerstboom na pakjesavond op 5 december naar binnen te slepen, op te tuigen en de lampjes of kaarsjes erin te hangen. Tegenwoordig zijn in diverse Hollandse huiskamers reeds vanaf begin november kerstbomen te ontwaren. Jaren geleden bezocht ik San Francisco in een meimaand en ja hoor, het was niet eens zo heel moeilijk een kerstversieringswinkel te vinden. Ja, die was gesloten zeker, zult U zeggen. Nee hoor, 24/7 open en de rijen voor de kassa’s waren aanzienlijk. Obelix zegt vaak in de beroemde strip het volgende over een bepaalde bevolkingsgroep: ’rare jongens, die Romeinen’. Dezelfde reactie was bij het zien van de kassarij ook op mijn lippen bestorven, met het enige verschil dat het hier Amerikanen betrof. Samen met mijn collega’s lagen we driedubbel van de lach. Tja en nu? Wat in de USA in zwang raakt landt met enige vertraging ook in Europa en dat is exact wat we meemaken in ’old Europe’. Vaak wordt de duur betaalde niet prikkende, niet ’allergene’, bijna perfect symmetrische, bovendien peperdure kerstboom voor oudjaarsavond bij het grofvuil geflikkerd. Opgeschoten jochies steken de bomen voor of tijdens oudejaarsavond in de hens onderwijl illegaal knalvuurwerk afstekend. Dit gehele ritueel gaat gepaard met het in de fik steken van vuilnisbakken en brievenbussen, tijdens een rustmomentje rookt het opgeschoten rapaille een joint, neemt een ecstacypil en spoelt deze weg met een slok Jack Daniel’s whiskey. Uit de fles uiteraard.

In Hongarije wordt de kerstboom pas op 24 december – net vóór kerstavond –  in de huiskamer geplant, de lichtjes mogen pas ’s avonds aan als de cadeautjes worden uitgepakt. Door deze traditie kwam ik in Nederland als kleine jongen elk jaar op de koffie. Mijn vriendjes keken me vanaf midden december immers meewarig aan als ze voor de zoveelste keer opmerkten dat er in ons gezin geen kerst wordt gevierd. Uit welk inboorlingenland was ik eigenlijk afkomstig bedoelden ze eigenlijk. Gelukkig sloeg de stemming bij de kleine pestkopjes om als ik ze na kerst bij ons thuis uitnodigde. Mochten ze toch zomaar een kerstsnoepje – szaloncukor in het Magyaars – uit de boom plukken. Zoetigheid gehangen aan de takken van een kerstboom, daar hadden ze nog nooit van gehoord. En ik had nog een verrassing voor hen in petto. Trots toonde ik de cadeautjes die ’kleine Jezus’ – Jézuska – voor mij onder de kerstboom had gelegd. In de zeventiger jaren van de vorige eeuw was het nog niet echt usance dat Hollanders kerstcadeaus voor elkaar kochten. In Hongarije is het kerstfeest cadeautjesfeest bij uitstek. Ik had wonend in Nederland dus geluk met Sinterklaas – en zwarte piet, nog geen roetpiet – EN kerst als cadeautjeswalhalla. Uiteindelijk trok ik bij mijn vriendjes in december toch aan het langste eind. De bijbel bevat veel waarheden als tegeltjeswijsheden: ’de eersten zullen de laatsten zijn’…..

Het kerstdiner moet in Nederland natuurlijk elk jaar een culinair walhalla voorstellen met alle toeters en bellen eraan. Vaak betreft het een tweeluik de ene dag bij de ene, de volgende dag bij de andere familie. Zit je weer opgedirkt met die afschuwelijke aangetrouwde neef wiens bloed je wel kunt drinken. Dit jaar zal hij weer in het oneindige zwammen over die prachtige Muscat de Rivesaltes – vin doux naturel – die hij eigenhandig heeft gekocht bij dat Franse wijnboervrindje van hem. Om vervolgens een kwartier lang Mark Rutte te beschuldigen van socialistisch wangedrag, omdat die slappeling de dividendmaatregel niet door het parlement kon loodsen. Herkenbaar? Volgens mij wel. De garnalencocktail als vooraf staat nog steeds in de top 10 van Nederlandse kerstdissen. Allerlei vervelende lichamelijke onstekingen worden hiermee in de kiem gesmoord door het overmatige gehalte antibioticum in de ’spartelverse’ garnaaltjes. BN’er Beau van Erven Doren heeft ze vast gekocht bij de culinaire discounter Lidl. U weet wel van die reclame Lidl by Lidl by Lidl by Lidl by Lidl by Lidl etc enze etc enz. De riedel is overgenomen van het succesnummer little by little. Gezongen door? Dusty Springfield natuurlijk!

In Magyarenland bestaat de traditionele kerstdis uit ’gevulde koolbladeren’ en vissoep. De koolbladeren worden meestens met varkensgehakt gevuld en vers gemaakt smaakt dit gerecht uitstekend. Je moet er overigens wel een beetje een ’Hongaarse’ maag voor hebben. De traditionele Hongaarse vissoep wordt bij voorkeur in de tuin bereid EN bij voorkeur niet met een gasvlam maar pruttelend op een houtvuurtje. Karper, meerval, maar ook snoek en voorntjes kunnen als ingrediënt dienst doen en de gebruikte pederpaprika moet uiteraard van uitmuntend niveau zijn. Zoetigheid is altijd onderdeel van een Hongaarse feestdis, op kerstavond kun je je wereldkampioen koolhydraten eten wanen. Dit alles vindt plaats op kerstavond, de dag voor kerst dus en daarmee is bij sommige Hongaren de kous af. Maar ook op de poesta is het over en weer bij elkanders familie zwaar tafelen op eerste en tweede Kerstdag in zwang geraakt. Met de kransslagaderen tot de nok toe gevuld kun je op 27 december weer naar de sportschool om alle overtollige kilootjes er weer af te trainen. De eerste paar minuten zal dit ’aftrainen’ waarschijnlijk nogal eens met bevende handjes gepaard gaan, in de afgelopen drie dagen is de alcoholconsumptie namelijk meer dan bovengemiddeld geweest…..

Op 27 december heeft zowel in Hongarije als Nederland overigens absoluut zin om door een gemiddelde stad te wandelen, zo rond het eind van de middag als het begint te schemeren. Alle gebouwen baden in het overdadige kerstlicht, vooral die snel flikkerende lampjeskoorden beginnen al snel op de zenuwen te werken. Je kijkt vervolgens een Nederlandse huiskamer binnen en ontwaart vaak een compleet kerstcircus met twee, soms wel drie kerstbomen. Soms zelfs op elke etage! Ja, daar heb ik die Jesse Klaver van GroenLinks nu nog nooit over gehoord! Een beter milieu begint toch bij jezelf, dus consuminderen met die kerstverlichting! Zoals gezegd, alles wat in de Verenigde Staten in de mode raakt komt met enige vertraging ook naar Europa. En daarna nog met verdere vertraging naar Midden- en Oosteuropa. In Hongarije is het ’lichtfestival’ nog niet op het niveau van de polder maar de Hongaren hebben de achtervolging stevig ingezet.

Tijdens mijn grotendeels in de wereldstad Assen doorgebrachte jeugd togen wij kinderen naar de zogenaamde ’Hertenkamp’ waar behalve reetjes en geitjes ook een kleine verlichte arreslee stond opgesteld met de rendieren er- tevens verlicht – rennend voor opgesteld. Minutenlang stonden we vol verbeeldingskracht voor dit lichtende kersttafereel, het was magisch. Vooral omdat er niet veel meer sfeervolle kerstverlichting te vinden was in deze provinciale hoofdstad. Nostalgische prietpraat, nietwaar? Toch denk ik er soms weemoedig aan terug…….

Een fijne kerst gewenst!