Carles Puigdemont i Casamajó, zoon van een banketbakker in Girona – Catalonië – kreeg op twintigjarige leeftijd een zwaar auto-ongeluk dat zijn leven vanaf dat moment dramatisch wijzigde. Het leven is fragiel zo realiseerde hij zich en besloot niets meer in zijn leven uit te stellen, ziehier, de Catalaanse conquistador was geboren. Zijn programmapunten voor Catalonië zijn samen te vatten in deze volgorde: onafhankelijkheid, onafhankelijkheid, onafhankelijkheid! Zijn Roemeense vrouw Marcela Topor heeft Carlos vast wel eens verteld in welke omstandigheden de Roemenen leefden tijdens het securitateregime van Ceauşescu, het zal de vrijheidsstrijder au fond alleen maar gesterkt hebben in zijn opvattingen.

Catalonië is voor het centrale gezag in Madrid altijd ’zu haben’ geweest. Er zijn talloze oorlogen gevoerd tegen de Catalanen, zonder enige uitzondering hebben alle Spaanse Koningshuizen het economisch goed presterende en relatief welvarende Catalonië altijd willen onderwerpen. Wat dit betreft waren alle Koningen in Europa en alle daaraan gerelateerd rapaille van hetzelfde laken een pak: zoveel mogelijk macht en rijkdom verwerven. Dit ging zelfs zover dat de spanjolen groothertog Alva naar de Nederlanden stuurde om de Protestantse opstand neer te slaan, maar de eigenlijke reden voor zijn komst was het zeker stellen van de belastinginkomsten van dit gewest ter meerdere eer en glorie van die decadente bende in Madrid.

80 jaar heeft de Spaanse furie geduurd in de Nederlanden voordat de roversbende van ten zuiden van de Pyreneeën zich terugtrok.’ Op één April verloor Alva zijn bril’ is een uitdrukking die nog steeds in sommige basisscholen wordt aangehaald, waarmee de inname van Brielle – of Den Briel – door de watergeuzen wordt bedoeld.

In 1934 deden de Catalanen hun laatste poging om onafhankelijk te verkrijgen, de opstand werd echter bruut neergeslagen en vanaf 1939 regeerde Generaal Franco met harde hand. De overgrote Catalaanse meerderheid kreeg te maken met een consequente poging tot uitroeiing van de Catalaanse cultuur, in veel gevallen was er zelfs sprake van letterlijk menselijke uitroeiing. Generalisimo Franco presteerde het om door middel van zijn lobby met Hitler Duitsland de gevluchte ex President van Catalonië Lluís Companys door de Gestapo te laten arresteren in Frankrijk. Niet lang daarna – in 1940 – werd Companys in de slotgracht van kasteel Montjuïc – in Barcelona – geëxecuteerd. Tot de dood van de leider van Spanje bij de gratie Gods – een titel waarmee de Fascistenleider Franco zich tooide na een concordaat met de valse Rooms-Katholieke Papen – heerste in Catalonië een schrikbewind waar Fidel Castro zelfs zijn revolutionaire pet voor af moest nemen. Vanaf het moment van de dood van Franco kon het Catalaanse volk eindelijk bouwen aan het begin van een recht op zelfbeschikking.

De overgrote meerderheid van de 7.5 miljoen inwoners van Catalonië is ook daadwerkelijk Catalaans. Vrijwel alle Catalanen zijn tweetalig, Spaans en Catalaans behoren beide tot hun repertoire. En laat er geen misverstand over bestaan, Catalaans is een echte taal die overigens niet alleen in Catalonië wordt gesproken maar tevens op de Balearen, in Valencia, in de Franse Roussillonstreek, in Alghero op Sardinië, bovendien is het de enige officiële taal van Andorra.  Met meer dan 10 miljoen sprekers kan de Catalaanse taal zich met recht een grote Europese taal noemen, een officiële Europese Unie taalstatus in Brussel en Straatsburg  heeft het edoch nooit gekregen.

Het Iers-Gaelisch wel, maar deze taal wordt in Ierland slechts gesproken door anderhalve kip en een paardenhoofd. Verder staat het Catalaans dichter bij het latijn dan Spaans, omdat het veel minder Moorse invloeden te verduren heeft gehad. De Mallorcaanse filosoof Llul was zelfs de eerste Europese auteur die een Romaanse taal, het Catalaans verkoos voor zijn publicaties. Die Spanjolen hadden en hebben het nakijken.  De Catalaanse cultuur is legendarisch, wie kent niet de namen Salvador Dalí, Antoni Gaudí, Montserrat Caballé, Pep Guardiola etc etc. Zelfs onze Johan Cruijff – El Salvador –  is onderdeel van de Catalaanse cultuur, helemaal sinds hij zijn zoon bedeeld heeft met de van origine Catalaanse naam Jordi, de legendarische nummer 14 is altijd een vrijheidsstrijder geweest.

Één van de sterkste en fundamentele grondrechten van een volk en daarmee van de individuen die zichzelf tot een bepaald volk behoren voelen is het recht op zelfbeschikking. Schotland als onderdeel van het Verenigd Koninkrijk heeft een referendum gehouden over onafhankelijkheid, nadat een intensieve lobby met de Prime Minister David Cameron succesvol bleek. Het Engelse Parlement nam een wet aan die de Schotten de referendumsmogelijkheid gaf. Nog steeds ‘chapeau‘ zou ik zeggen voor de Engelsen, maar ja de eilandbewoners hebben dan ook iets meer ervaring met en respect voor de democratie dan die regenteske Madrileense van de torenblazers.

De Schotten stemden in meerderheid tegen het verlaten van ’Britannia’, nu krabben ze zich nog wel eens achter de oren vanwege die stupide Brexit. De Slowaken scheidden zich in in 1993 af van hun Tsjechische buren, zonder dat de mening van het ’Slowaakse volk’ gevraagd werd. Een scheiding van een staat – Tsjechoslowakije – die zelf pas vanaf 1918 existeerde. Cultuur- en taalverschillen bestaan er nauwelijks tussen Tsjechen en Slowaken, maar de Europese Unie deed er het zwijgen toe want Slowakije werd pas lid van deze vrolijke en vooruitstrevende club in het jaar 2004. De EU was volledig gedesinteresseerd of de handelswijze van de Slowaken volkenrechtelijk of volgens de EU-maatstaven door de beugel kon. Kom zo snel mogelijk bij de EU, waarde Slowaken was zo’n beetje de boodschap aan Bratislava. Dit laatste is van de EU nog te billijken, anders ligt het bijvoorbeeld in het geval Kosovo.

Geen strobreed legde de EU Kosovo in de weg om de onafhankelijkheid uit te roepen, er werd met geen woord gerept over een eventueel referendum. De Servische grondwet gaf geen mogelijkheid aan de afvallige provincie om zomaar het recht in eigen hand te nemen, De EU gaf echter geen sjoege. De toenmalig EU Commissievoorzitter Manuel Barroso was op de dag van de onafhankelijkheidsverklaring – 17 februari 2008 – waarschijnlijk in één van zijn Portugese Poussada’s ondergedoken, dat Brusselse winterweer had blijkbaar een slechte invloed op zijn jubeltenen. Toen Barroso weer op de Brusselse burelen verscheen was één van zijn eerste reactie richting Kosovo dat op de kortst mogelijke termijn onderhandelingen geopend zouden moeten worden met als eerste doel: ondertekening van een associatieverdrag met de EU. Dit terwijl tot op de dag van vandaag nog 5 landen  van de EU- waaronder uiteraard onze Spaanse regenteske vrienden – niet tot erkenning van Kosovo zijn overgegaan. Desalniettemin werd het associatieverdrag – na een onderhandelingscyclus met de snelheid van een Franse TGV – tussen de EU en Kosovo in 2015 ondertekend. Meten met twee maten in vergelijking met Catalonië/Spanje? Ik zou zeggen, de ene meetlat is 1 millimeter, de andere één kilometer….

Barroso was inmiddels EU-Commissievoorzitter af en onderhandelde over een gouden job bij Goldman Sachs. Zijn jubeltenen krulden van geluk en plezier toen hij in 2016 daadwerkelijk een topbaan bij de beruchte Zakenbank kon gaan vervullen. Veel EU-ambtenaren waren ’not amused’ en initieerden een handtekeningenactie – resultaat 140.000 krabbels! – om Barroso zijn EU-pensioen te ontnemen. Ik zeg U, als zelfs EU-ambtenaren ontriefd zijn bij een dergelijke carrièreschwung vermoed ik dat de volgende uitspraak waarheid bevat: waar rook is, is vuur. De onvolprezen huidige EU-Commissievoorzitter Juncker – van hetzelfde laken een pak –  gaf als opdracht aan zijn ondergeschikten om Barroso na zijn inscheping op de Goldman Sachsfleet niet meer te ontvangen als oud-Commissievoorzitter, maar als lobbyist…… En wij ons maar afvragen waarom er in hemelsnaam toch geen ondubbelzinnig vertrouwen bij burgers bestaat in deze Europese Politici, ik zou het ook echt niet weten.

Wat de EU betreft is het onderwerp zelfbeschikking met betrekking tot Catalonië niet alleen een lachertje, nee de EU schendt hier met grote King Kong poten fundamentele mensenrechten. In 2014 organiseerde Catalonië het eerste referendum over onafhankelijkheid. Dit was formeel echter slechts ’een peiling’ onder de Catalaanse bevolking, omdat de centrale Madrileense ’regentendemocraten’ een officieel referendum niet toestonden met als argumentatie dat de Spaanse grondwet zulks verbiedt. 80 procent van de Catalanen ’stemde’ voor onafhankelijkheid, maar ja zeiden de EU en de premier van Spanje Rajoy Brey in koor, slechts éénderde van het electoraat was komen opdagen, DUS was hun conclusie, er is totale desinteresse voor het onafhankelijkheidsthema in Catalonie.

Nogal wiedus zou ik zeggen, die Catalanen laten zich echt geen knollen voor citroenen verkopen. Zij wisten bij voorbaat – met de ervaring van de Spaanse onderdrukking in hun genen – dat de ’spielerei’ van een zogenaamd referendum bij voorbaat één grote farce was en dat deze ’spielerei ’oogluikend en besmuikt lachend door Rajoy cum suis zou worden gadegeslagen. Op 1 oktober 2017 was er wel sprake van een echt referendum dat bij voorbaat als illegaal werd gekwalificeerd door de Spaanse regering. In dit geval was er geen handjeklap op de achtergrond geweest tussen Barcelona en Madrid, nu was het spel echt op de wagen. Met Puigdemont wist Rajoy – hoe is het mogelijk dat deze man in Santiago de Compostella is geboren, dit moet een vergissing zijn – dat hij ander vlees in de kuip had gekregen.

Naar Fidel Castro’s adagium ’het socialisme of de dood’ was het bij Puigdemont zo ongeveer  als ’de onafhankelijkheid of de dood’. In de weken voorafgaand aan het ’illegale’ referendum was het een psychologische oorlogsvoering zonder weerga. Alles haalden die haaien uit Madrid uit de kast om de zaak volledig uit de rails te laten lopen. Spaans vice-premier Soraya de Santamaria liet er geen gras over groeien en vuurde met haar felbruine ogen het ene na andere salvo af op Puigdemont. Hel en verdoemenis zou zich over de Catalanen uitspreiden, alle politieke voorvechters van het vulgaire separatisme zouden worden opgepakt en voor hun leven wegkwijnen in een kerker na te zijn veroordeeld voor rebellie, misbruik van overheidsgeld en opruiing. Tja, toen ik deze madam voor het eerst zag en hoorde spreken had ik toch even de neiging om een Rotterdamse havenbaron te bellen met het verzoek om eventjes twintig matrozen te organiseren voor enig gigolo-werk ergens in het centrum van Madrid……

De Spaanse Guardia Civil nam op Oekaze van ’Madrid’ de politietaken in Catalonië over en presenteerde zich opvallend en vaak agressie uitstralend in de straten van vooral Barcelona.  Sterker nog, ambtenaren die voorbereidingen troffen voor het referendum werden gearresteerd en stembiljetten werden vernietigd, lokale politici en Catalaanse parlementariërs  werden opgepakt.O ja, dreigde onze vriendin de Spaanse vice-premier het Catalaanse electoraat, U beseft toch wel dat U bij het afgeven van Uw stem deelneemt aan een illegale activiteit gericht tegen de natie Spanje. Inderdaad, de weerzinwekkende beelden van oudjes en jongeren die met geweld door de Guardia Civil uit de stemlokalen werden verwijderd staan nog op mijn netvlies gebrand.

Desalniettemin was de opkomst meer dan 48% en het percentage onafhankelijkheidsstemmers was meer dan 92%. Conclusie ’Madrid’: illegaal referendum gefinancierd met centraal gedelegeerde gelden – in goed Nederlands afgetroggeld belastinggeld uit Catalonië -, agressief en provocerend gedrag van separatisten leidend tot geweld, nog geen opkomst van 50%, waar hebben we het over? Bovendien zou volgens ’ter dienst staande betrouwbare informatie’ aantonen dat meer dan de helft van de Catalanen geen voorstander is van afscheiding. Het is volgens mij nog een wonder dat er zoveel Catalanen bereid waren hun stem uit te brengen na de dreigementen en met de wetenschap dat Rajoy cum suis toch geen acht zouden slaan op welk resultaat dan ook.

Eindresultaat van het referendum: om en nabij 1000 gewonden, alle veroorzaakt door provocatie van de Guardia Civil. De centrale regering had graag gezien dat Catalanen zelf met agressief gedrag waren aangevangen, daartoe werden ze maar wat vaak uitgenodigd, ’helaas’ werkte deze strategie niet voor de haviken van Rajoy cum suis. Vervolgens gaven honderden bedrijven hun statutaire zetel in Barcelona op, waaronder grote banken en het echt Catalaanse drankenconcern Freixenet, van de bubbeltjeswijn, weet U wel.

Toen Quebec in Canada in het verleden flirtte met onafhankelijkheid gebeurde hetzelfde, de ondernemingen zijn nooit meer teruggekomen……’Madrid’ wreef zich in de handen, ’strategy works’. Niet in woorden te vatten is dat deze schande zich in een EU-land  voor kan doen, maar nog vele malen erger is het volledige stilzwijgen van de EU en zijn ’grote’ leiders. Puigdemont sprak op 27 oktober de onafhankelijkheidsverklaring uit en moest spoorslags uit Catalonië vluchten want die kenau van een vice-premier kwam al snel met haar Spaanse inquisitiegevolg bezit nemen van Barcelona op grond van het inwerking stellen van artikel 155 van de Spaanse grondwet. De verborgen angst meende ik trouwens wel van haar gezicht te kunnen aflezen want Spanje, ja Spanje bestaat eigenlijk niet.

Het Iberisch schiereiland is een palet van volkeren zoals Catalanen, Basken, Galiciërs etc en dat is een feit dat de regenten in Madrid als een soort permanente doodsdreiging met zich meedragen. Puigdemont koos Brussel als voorlopige vluchtplaats in de hoop een lobbylans te kunnen breken voor zijn pogingen om de EU zover te krijgen dat de Spaanse regering nu eens eindelijk zijn officieel gekozen Catalaanse regering serieus zou nemen. De enige die hij een klein ietsie meekreeg was notabene de Belgisch federale premier Charles Michel die wel op een bijzonder groffe en intmiderende manier bij het grofvuil werd gezet door de Spaanse premier Rajoy. Michel riep de partijen in Spanje op de ’zenuwenoorlog’ te stoppen en weer met elkaar te gaan praten. De directeur van het kabinet van Rajoy – op basis van de wielerslogan ’en nu erop en erover’ – was zo verbijsterd over de reactie van Michel dat hij dreigend sprak over ernstige gevolgen voor de bilaterale betrekkingen tussen België en Spanje.

EU chef Juncker meldde streng dat de Catalaanse kwestie louter als een binnenlandse aangelegenheid gekenschetst kon worden en was overigens van mening dat hij niet graag een EU zou willen leiden met een ledental van 98.Wie bepaalt dat? Juncker natuurlijk, zelf ex-premier van een land amper groter dan de Nederlandse provincie Limburg. Of de rechtgeaarde liberaal pur sang ex Pro Patria lid en VVD europarlementariër Hans van Baalen – die van de vertolker van het Horst Wessellied, die ja -, hij was plotsklaps niet meer geporteerd van Puigdemont , zoek het lekker zelf uit was zijn boodschap. Of de voorzitter van het Europees Parlement, hij ontmoet regelmatig de regiopresidenten van Spanje, voor Puigdemont had hij plotseling geen tijd meer, maar ja de voorzitter is de Italiaan Tajani die zo’n beetje het opportunisme heeft uitgevonden. Hij was het die onlangs nog voorstelde om Europese belastingen te heffen, belastingen die hijzelf altijd heeft ’ontweken’ of illegaal heeft geïnd.

Of de grote Vlaamse federalist en Eurocraat Guy Verhofstadt die het wel heel bont maakte door te stellen dat voor hem het ‘case closed’ is, want het Hooggerechtshof van Spanje heeft geconcludeerd dat in elk denkbaar geval een referendum over onafhankelijkheid uitschrijven voor Catalonië strijdig is met de grondwet, dus illegaal. Tussen neus en lippen door meldde Verhofstadt nog dat een officieel referendum zeker een 60% victorie zou opleveren voor de Spanjeaanhangers. Ik vermoed dat Verhofstadt Zigeuner – sorry Roma – wortels heeft, hij moet wel bijzondere waarzeggerskwaliteiten bezitten. Overigens geeft Verhofstadt DE reden om een referendumte houden. Als die 60% steun voor Spanje inderdaad op waarheid berust dan is het immers echt ‘case closed’, de Catalanen moeten dan vanaf de uitslag van het referendum zich schikken in de Spaanse hegemonie. Dat heet nu democratie meneer Verhofstadt! Het is bij Verhofstadt aan dovemansoren gericht, bij deze man gaat het alleen maar om ‘appearance‘, ik zou als Vlaming niet vrolijk worden van deze charlatan. Als Nederlander ook niet overigens…..Ik kan nog wel uren doorgaan met het citeren van al die draaikontpolitici in Brussel en Straatsburg, maar nog veel erger is dat er geen enkele Europese ’leider’ opstaat die een eigen geluid laat horen, iedereen – zelfs de overambitieuze Macron – zwijgt als het graf.

Wat zegt voorgaande nu over de EU, de EU-politici en de Europese politieke leiders? Ik voorspel U niet veel goeds. Het antwoord geef ik in twee gedeelten.

In eerste instantie de vergelijking met andere zelfbeschikkingcasussen. In het geval Schotland had de EU geen inhoudelijke kritiek – kon ook niet, alles was netjes geregeld met Prime Minister Cameron –  maar dreigde wel dat Schotland eerst de hele molen doormoest voordat het enigszins kans zou maken om tot de EU toe te treden, pure chantage! Het was juridisch maar vooral politiek kinderlijk eenvoudig geweest Schotland toe te laten tot de Europese Economische Ruimte, een soort oude EEG maar dan onder een nieuwe naam. In 1993 scheidde Slowakije zich af van Tsjechië, de EU nam het voor kennisgeving aan, volksraadpleging gehouden? Dat zal ons toch een worst wezen, snel doorgaan met de integratie van alle ex-oostbloklanden in de EU. Kosovo onafhankelijk zonder referendum? Ook daar wilde de EU zijn vingers niet aan branden, de argumentatie van de Servische regering dat de Servische grondwet een afsplitsing van Kosovo verbood werd niet eens aangehoord. Wat willen die oud Milošević trawanten nou, ze mogen blij zijn dat ze kandidaat-lid mogen worden van de EU, snel klep dicht.

Op deze manier werd al eerder de afsplitsing van Slovenië – van Joegoslavië -gefiatteerd, uiteraard was hier ook geen sprake van een volksraadpleging. Want ja die Slovenen zijn natuurlijk helemaal geen balkanezen, in het beste geval misschien reserve-Oostenrijkers, dus gaan met die banaan moet men gedacht hebben in Brussel. Hoe vaak word ik aan de borreltafel in één van de ex-Joegoslavische landen – het zijn er maar liefst 7! – niet geconfronteerd met de volgende mening: het is een doodzonde dat Joegoslavië uit elkaar is gevallen.

Het meest bizarre product dat onder druk van de EU en de VN is geboren is wel de staat Bosnië Hercegovina, als er nou één land echt niet bestaat is het wel dit uitgevonden monster. De kritiek op de EU – als de vergelijking met Kosovo en Catalonië wordt getrokken – wordt steevast beantwoord met de argumentatie dat Kosovo een HEEL andere kwestie is, Kosovo en Servië bevinden zich niet op EU-grondgebied, er was een ingewikkelde erfenis vanwege de nog vers in het geheugen liggende balkanoorlog, interveniëren zou waarschijnlijk nieuwe ellende opleveren etc etc. Allemaal doekjes voor het bloeden, prulverweren van de EU, die prietpraat van Brussel kwam zo van de klaverjastafel.

Het is trouwens klip en klaar dat de Servische bevolking zich tot het hart van Europa voelt behoren, want na deze vernederende klappen van de EU heeft het zich niet teleurgesteld gewend tot het Russische broedervolk, terwijl daar alle aanleiding voor was en is. Ik hou niet van ’what if’ analyses, maar het is mijn stellige overtuiging dat als de situatie met Kosovo zich 10 jaar later had voorgedaan Poetin met zijn ’spindoctoring’ Servië voor de EU had weggekaapt. Dat was voor trouwens voor de grote Hongaarse minderheid in de Vojvodina een rampscenario geweest. Wat dit betreft neem ik mijn hoed af voor de Serviërs, een trots volk, ik ben er vaak geweest en was meteen verbaasd over hun mate van geciviliseerdheid. Maar ja, dat had uiteraard ook met mijn negatieve vooringenomenheid te maken, so much for prejudice! Conclusie van voorgaande is dat de EU aan de ene kant grondwettelijke restricties betreffende afscheiding van een land – zie Servië – volledig aan de laars lapt en aan de andere kant – Catalonië – het als argumentatie gebruikt om zo’n afscheiding mee helpen te voorkomen. Één groot k(r)onkelcircus! Wat zegt U? Dat had ik al gemeld? Tja, maar het ik zooooooo schandalig……

Dan de vergelijking van Catalonië met voorgaande voorbeelden. Het lijkt me duidelijk dat uit de feiten evident de conclusie te trekken is dat Catalonië in alle opzichten het recht heeft een eigen staat te vormen als het volk hiervoor kiest. Ik gebruik hier met nadruk de term ’volk’ want een volk kun je de Catalanen toch wel noemen. De belangrijkste kenmerken van een volk zijn een gedeelde taal, cultuur en geschiedenis. Aan alle voorwaarden is bij de Catalanen voldaan. Bij Schotland, Slowakije en Kosovo is dat nog maar de vraag, over Bosnië en België hebben we het maar even niet. Overigens, Kosovo is helemaal geen vraag, want meer dan 90% van het ’land’ wordt bevolkt door etnische Albanezen, aansluiting bij ’thuisland’ Albanië was veel logischer geweest. Mogelijkerwijs wordt dat de volgende stap.

Een ander aspect waar ’wij’ in West-Europa met olifantenpoten overheen lopen is dat de slag op het Merelveld – Kosovo Polje – in 1389 – een belangrijk ijkpunt in de geschiedenis is voor de meeste Serviërs. In deze slag werden de Serviërs definitief verslagen door de Ottomaanse Turken en sindsdien is het gebied – in het huidige Kosovo – door etnische Albanezen bevolkt die onder één hoedje speelden met de Turken, hun Islamitische geloof aanvaardden en daarmee zichzelf definitief hebben gemarginaliseerd als de verraders van de Europese cultuur. Met nadruk zeg ik dat dit een veelgehoorde mening is in Servië en omstreken, een beetje sympathie kan ik wel voor dit standpunt opbrengen.

Ach joh, de reacties aanhorende in West-Europa, dat is al zo lang geleden, hou eens op met dat historische hysterische gezwets. Ja, ja denk ik dan, dat vind JIJ , vanuit je comfortabele fauteuil in Ouderkerk aan de Amstel. Voor de goede orde, ik wil geen enkele groep ook maar een strobreed in de weg leggen als het gaat om zelfbeschikking, indien er behoefte bestaat aan seperate staatsvorming moet dit mogelijk zijn. Uiteraard dient dit in de meeste gevallen wel te gebeuren in overleg met de bestaande centrale regering. Bijvoorbeeld, over hoe hoog de opkomst voor een volksraadpleging moet zijn, bij welke meerderheid er een recht onstaat op eigen staatsvorming etc etc. In het algemeen zou ik zeggen dat een opkomst van 70% noodzakelijk moet zijn naast een minimum van 60% ja-stemmers. Een nieuwe staat moet zijn legitimiteit natuurlijk wel verdienen.

Heeft de EU zich met deze vraagstukken beziggehouden? Ik dacht het niet. De mogelijkheid van een afscheidingsreferendum is in Spanje grondwettelijk niet mogelijk, full stop! Basta! Deze immorele reactie van Juncker cum suis kun je met de volgende – gelukkig – hypothetische situatie vergelijken: Noord-Korea  ligt in Europa en is lid van de EU, op enig moment neemt het Noordkoreaanse parlement een nieuwe grondwet aan die het houden van vrije verkiezingen in de toekomst verbiedt. Er ontstaat onrust in de samenleving en een grote groep Noord-Koreanen kondigt aan een volksraadpleging te organiseren met als thema ’vrije verkiezingen’ die wordt tegengewerkt door ene Kim Yong-Un. De organisator van de te organiseren volksraadpleging wordt door het centrale gezag beschuldigd van opruiing, rebellie en wat al niet meer. De organisator ziet zich genoodzaakt te vluchten en kiest Brussel als bestemming waar hij nul op het rekest krijgt. Juncker meldt in dit geval desgevraagd dat de EU zich niet mengt in interne aangelegenheden van een EU-lid en sluit af met de volgende zin: ‘er bestaat voor de EU geen enkele mogelijkheid om te interveniëren, daar de grondwet van Noord-Korea geen ruimte voor discussie laat.

Een ridicule vergelijking? Ik dacht het toch echt niet. In beide gevallen – zelfbeschikkingsrecht, democratisch stemrecht – gaat het om het om fundamentele mensenrechten, de EU en al die andere Europese leiders geven geen sjoege en vegen hun bipsje af met de Universele Verklaring van de rechten van de mens. Het allerallerminste wat de EU toch had kunnen doen is proberen de hele gang van zaken in een acceptabele richting te duwen. Middelen genoeg zou ik zeggen, financieel en monetair gaat het in Spanje nog altijd ver beneden de maat. Hier had de Europese Centrale Bank met andere EU- instellingen gecoördineerd een heel ander, meer op de zogenaamde gezamenlijke Europese waarden gebaseerd resultaat kunnen behalen.

Nee hoor zegt baas Juncker, leave it. Frans Timmermans en Mark Rutte zijn ook in geen velden of wegen te bekennen. Nee, dan Frans, hij brengt het EU artikel 7 wapen in stelling en wil het stemrecht van Polen in de EU van de tafel vegen omdat de scheiding der machten in Polen niet meer gegarandeerd is. Hoe denkt U dat Polen dit allemaal bezien en beoordelen, ik denk dat U het al raadt. Bovendien is er in Nederland helemaal geen sprake van een Trias Politica – ik heb dit reeds eerder betoogd – maar dit wordt altijd gepareerd met de argumentatie dat het in Nederland geen usance is dat de regering zich met de benoeming van rechters bemoeit.

Volstrekt irrelevante kletspraat, ik moet nog maar zien of deze ’usance’  opgaat als onze ’Mozart’ Wilders premier wordt en aan zijn zijde ’potjeslatijnexpert’ Thierry Baudet als vice-premier benoemt. Hier hoor ik de reflex alweer: Jongetje, jongetje waar heb je het over, dat zal nooit gebeuren in ons kikkerlandje. Nogmaals, irrelevante kletspraat, het gaat om de formele wet, dat is het enige waar we ons op kunnen baseren. Overigens had iemand ooit kunnen bedenken wat er uit de ruïnes van de Weimar Republiek zou voortkomen, ik bedoel maar. Laten er geen misverstanden over bestaan, ook ik maak me zorgen over ontwikkelingen van de rechtsstaat in Polen. De Poolse regering moet hierover op worden aangesproken maar zeker niet vanuit de EU-context vertegenwoordigd door onder andere Juncker en Timmermans.

Dit werkt niet alleen contraproductief maar zelfs verwoestend voor gewenste democratische ontwikkelingen in Midden- en Oosteuropa. Nog één voorbeeld hoe de zogenaamde hulp van de EU uitwerkt. Toen Griekenland in een diep financieel moeras dreigde te zakken moest er wat gebeuren. Ja, zei voorzitter Jeroen Dijsselbloem van de Euro–groep, we zullen en moeten de arme Grieken helpen, wat hij eigenlijk bedoelde is: we moeten de Griekse banken redden en daarmee de munteenheid van de EU, de Euro. Van de eerste financiele hulppaketten heeft de Griekse burger geen sou gemerkt, die kwam pas later mondjesmaat in beeld. Dijsselbloem in een interview hierover: ‘de inschatting van ons, de Eurogroep was betreffende Griekenland niet helemaal juist, daarom zijn we in het geval Cyprus – waar een soortgelijke S.O.S situatie was – anders te paard gaan zitten en volgens mij redelijk succesvol’.

Ammehoela, de EU probeert met alle mogelijke middelen zijn gezicht te redden door de Euro in Griekenland te handhaven, want ja, bij het opgeven hiervan ontstaat er wellicht een financiële tsunami in Europa. Griekenland was en is geen Eurowaardig land en zal nooit een Eurowaardig land worden. Er is geen onderneming op welk Grieks eiland dan ook die ook maar één stuiver belasting zal betalen aan het centrale gezag in Athene. De Euro-invoering van 2002 was een farce, niemand in de EU zal deze dwaling willen toegeven, de waarheid is echter dat Griekenland olijven uit Duitsland importeert, omdat de eigen Griekse productiviteit zwaar aan de onderkant ligt in de Eurozone.

Angela Merkel kan wel klagen over al het geld dat naar Griekenland moet, aan de andere kant profiteert Duitsland het meest in de Eurozone door zijn hoge productiviteit, de exporten gaan door het dak. Over Goldman Sachs wil ik het in dit verband niet eens hebben, of Griekenland nu failliet gaat of niet, bergen geld worden er over de ruggen van de eenvoudige Grieken toch wel verdiend, daar hebben ze bij Goldman Sachs trouwens toch die beminnelijke Barroso voor aangesteld…..

En die arme Carlos Puigdemont? Tja, die wordt op de niet bestaande grens tussen Denemarken en Duitsland gearresteerd door de vlijtige en gedisciplineerde Duitsers. Het Europese arrestatiebevel werd opnieuw uitgevaardigd met dezelfde aantijgingen, namelijk rebellie, misbruik en verduistering van belastinggelden. De term misbruik doet bijna lachwekkend aan, wetende dat Catalonië jaar op jaar miljarden Euro’s overmaakt aan de paleisbewoners van Madrid, de advocaat van Puigdemont kan in reconventie meteen hetzelfde terugeisen van ’Madrid’, slechts de woorden eiser en verdachte hoeven verwisseld te worden……

Inmiddels is Puigdemont voorwaardelijk weer op vrije voeten nadat het gerechtshof van Sleeswijk-Holstein had vastgesteld dat de voormalige Catalaanse premier niet kan worden uitgeleverd aan Spanje wegens rebellie. Uitlevering op basis van misbruik en verduistering van belasting wordt onderzocht, ondertussen dient Puigdemont in Duitsland te blijven. O ja, Puigdemont werd op borgtocht vrijgelaten na betaling van 75.000 euro, op basis waarvan dit bedrag bepaald is, Joost mag het weten. Rebellie als misdrijf bestaat merkwaardigerwijs niet in Duitsland, misschien toch een idee voor die pünktliche Duitsers om dit hiaat te repareren, een brand in het nieuwe Rijksdaggebouw lijkt me gezien het verleden niet een gewenst scenario…..

Alles overziende is de onvermijdelijke conclusie dat de EU, de EU-leiders en alle andere Europese leiders zichzelf een eeuwig brevet van onvermogen hebben opgespeld. Ik word bijkans onpasselijk van de term waardengemeenschap die de EU zou representeren.  Uit alles, werkelijk alles blijkt dat deze zogenaamde waardengemeenschap is gestoeld op gekonkel, inconsequent handelen, opportunisme, protectie, misplaatste moraalridderij, morrelen aan fundamentele mensenrechten, minachting voor het volgen van procedures etc etc.

Volgens mij is het echt fout gegaan toen de EU en de instellingen van de EU zich naar het ’hogere’ niveau van de waardengemeenschap getild hebben.  Maar de ambitie van de EU gaat nog verder, bijvoorbeeld een supranationaal ministerie van financiën. Verder heeft Juncker eindelijk een EU-medestander gevonden in de persoon van Macron die zelfs pleit voor een Europese interventiemacht. Van Macron begrijp ik dat wel, hij ziet nu zijn kans schoon om de grote Europese garçon te worden met de brexit en de verzwakte positie van Merkel in het achterhoofd. Welnu, met een Fransoos aan het roer zijn we pas echt in de aap gelogeerd, met de Franse slag gaat Europa binnen de kortste tijd naar de haaien. Want de Fransen zijn eigenlijk alleen maar geïnteresseerd in – U raadt het al – Frankrijk. Het lijkt me het verstandigst dat de EU afdaalt naar het niveau van de ’good old’ EEG die al in meer of mindere mate bestaat als de EER, de Europese Economische Ruimte. Vanaf dat niveau kunnen er dan wellicht wat Europese waarden aan worden toegevoegd.

De zogenaamde versnippering van Europese landen hoeft niet a priori te betekenen dat de EU niet meer zou kunnen functioneren, dit is een drogreden. Freddy Heineken heeft in het verleden al een kaart van Europa gepresenteerd met een sterk regionaal verdeeld Europa. De visie van de bierbaron werd destijds weggehoond, ik zou die kaart nu nog wel eens willen zien. Ook redenen die tegen de afscheiding van Catalonië worden aangevoerd behoren tot dezelfde categorie. Het is een peuleschil om Catalonië te laten opnemen in de Europese Economische Ruimte, hier is slechts politieke wil voor benodigd.

Maar als er onverbloemd dreigende taal wordt uitgeslagen uit Madrid en Brussel dat Catalonië economisch’down the drain’ gaat bij afscheiding is het geen wonder dat grote bedrijven hun biezen pakken. De meest lachwekkende kritiek komt wel vanuit de sporthoek. Moet de trots van de stad de voetbalclub Barcelona straks in de Mickey Mouse competitie van Catalonië gaan spelen, dat kan toch niet waar zijn. Alsof de nieuw te vormen Catalaanse voetbalbond geen deal zou kunnen maken met de Spaanse voetbalbond om Barcelona te laten participeren in de Spaanse competitie, precedenten genoeg in Europa bij diverse teamsporten. En trouwens de voetbalchampionsleague is toch al een Europese competitie. De grootste schreeuwers betreffende ’hun’ club Barcelona  zijn meestal buitenlandse ’supporters’ die slechts voor El Barça gekozen hebben vanwege het grote succes van de club in Europa, van de clubhistorie weten ze meestal nada! Deze ‘supporters’ zijn tegen afscheiding van de Catalanen, omdat daarmee ‘hun’ club zal worden gemarginaliseerd. Het bestuur en de Catalaanse supporters staan echter voor Catalonië en voor de onafhankelijkheid, precies zoals het hoort!

Zelfbeschikking van een volk is niet alleen een fundamenteel recht maar tevens een existentiële kwestie. Hierbij verbleken letterlijk alle andere aspecten, het gaat om het overleven van jouw taal, jouw cultuur en jouw manier van leven ’till the end of time’. In het Internationale recht is het vanzelfsprekend dat dit per definitie gepaard gaat met het recht op zelfbeschikking, ja met het recht op een eigen staat dus. Dat recht mag geen enkel volk ontnomen worden. Het moment dat ik in Puigdemont geïnteresseerd raakte was toen ik las dat hij het liefst via Brussel naar Madrid reisde, dan moest hij namelijk zijn Catalaanse identiteitskaart laten zien. Misschien vindt U dit een sentimentele manier van doen, ik vind het een geweldig en trots statement. Catalanen krijg je er niet onder.

EEN IEDER HEEFT HET RECHT OP EEN NATIONALITEIT, artikel 15 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens

Inherent aan dit artikel is dat een ieder recht heeft op ZIJN EIGEN NATIONALITEIT!!!

De westerse samenlevingen zijn onder invloed van het kapitalisme/liberalisme en de welvaart ’solitaire’ samenlevingen geworden. Misschien zou je ook kunnen spreken van ’verworden tot….’Individualisme en materialisme vieren thans hoogtij, waar zijn de tijden gebleven dat de meeste Nederlanders zich comfortabel bevonden in hun eigen zuil(tje). De tijdbalk beschouwend is dat nog niet zo lang geleden hoor, de echte afbraak van die zuilen zette zich pas vanaf de jaren negentig in. Kerken liepen – verder – leeg, politieke partijen zagen hun leden als sneeuw voor zon verdwijnen, de kiezer begon volatiel gedrag te vertonen.

Volledige – doorgeslagen – individuele vrijheid was het gevolg, maar de homo sapiens blijft geladen met genen die – tevens – groeps/kuddegedrag voorschrijven. In deze zin is het ’muziekfestivalgedrag’ van Westeuropeanen te verklaren. De DJ van dienst staat achter zijn elektronische kansel en leidt de ’dienst’ die himmelhochjauchzend door de onder invloed van pillen en alcohol stijfstaande festivalgangers wordt ontvangen. De DJ heeft zich ontwikkeld tot de hedendaagse dominee of meneer pastoor. DJ Tiësto en Armin van Buuren zijn de nieuwe kardinalen van de elektronische kerk.

Is dit een zorgwekkende ontwikkeling? Op zichzelf niet, het gezamenlijk celebreren van  van gemeenschappelijke waarden lijkt me het bezoeken van een muziekfestival evenwel niet. ’Onder invloed van’ geniet de live muziekliefhebber van de elektronische klanken, maar of er dan sprake is van een wat meer spirituele ervaring die wordt gedeeld met anderen waag ik te betwijfelen. Ook op een muziekfestijn is het individualisme dat de klok slaat, iedereen ondergaat zijn/haar ’eigen’ individuele roes. Het populaire ’Szigetfestival’ in Boedapest heeft als slogan ’island of freedom’. Dit jaar heb ik ’Sziget’ wederom bezocht maar wordt die term ’freedom’ door de – meestal jonge – muziekliefhebbers ook ’geladen’? Mijn indruk is meer dat de meesten het ’island’ zien als een podium om je – volledig – te laten gaan. Het afblazen van de – individuele – druk die op de grijze doordeweekse dagen op ieder’s schouder drukt. Niks mis mee hoor, maar eventuele geestelijke/spirituele behoeftes worden niet bevredigd.

Toch willen we samen met anderen ’iets’ meemaken. Vandaar die drommen jongelui die samen komen bij PinkPop, Sziget, Lowlands en ontelbare andere festivals. Thuisgekomen duikt een ieder weer ’in’ zijn smartphone, in eetcafé’s zie je regelmatig studenten aan een tafel zitten met de blik – enkel en alleen – op het eigen oplichtende displaytje. Directe verbale communicatie met een tafelgenoot? Waarom zou je? De virtuele wereld is comfortabeler en je hoeft tenminste niemand recht in de ogen te kijken.

Hoppa, er is één uitzondering! Rouwen kunnen we min of meer nog wel samen, een hoogtepunt hiervan was de ’uitvaart’ van André Hazes in de AjaxArena. Afschuwelijk dat ’arena’, het blijft gewoon een voetbalstadion hoor! Maar dit terzijde. Huilend vielen onbekenden elkaar in de armen, het was een sentimentele, bijna religieuze gebeurtenis die mij als ’Hazesfan’ overigens wel een traantje deed wegpinken. Tegenwoordig wordt zelfs bij overleden vaders/moeders van profvoetballers uitgebreid stilgestaan voor aanvang van de wedstrijden. Het duurt niet lang meer of in de Ajaxarena zal Erik ten Hag – huidige Ajaxcoach – op de middenstip zijn armen ten hemel heffen als vertoon van zijn verdriet over zijn overleden opoe. De Ajaxfans – die tegenwoordig nog maar zeer ten dele uit Amsterdam afkomstig zijn – zullen hem dan warm toezingen met het zogenaamde Ajaxlied ’everything’s gonna be alright’ van Bob Marley. Maar misschien is de opoe van Ten Hag allang overleden, zover strekt mijn kennis niet…….

Van rouwenden in een voetbalstadion is het maar een kleine stap – dit is Willem Duysiaans – naar voetbalwedstrijden zelf, bij voorkeur naar interlands. Ik meen dat een vol stadion met supporters die hun voetbalinternationals toejuichen en luidkeels hun volkslied zingen  zo’n beetje het enige collectieve ’wij’-gevoel creërt in westerse samenlevingen én waarschijnlijk daarbuiten ook. En dan ook nog in min of meer nuchtere toestand, maar natuurlijk geldt dat niet voor elke voetbalsupporter…..

Een wedstrijd van Nederland tegen Duitsland heeft tegenwoordig niet veel meer van doen met een ’oorlogsconnotatie’, maar Duitsers zullen ’we’ en moeten ’we’ altijd verslaan. Het trauma van het debacle in 1974 bestaat nog steeds hoor, ook bij jongeren! 90 minuten lang kunnen/mogen supporters hun gezamenlijke – nationalistische – gevoelens uiten, als het zonder discriminatie en geweld gepaard gaat vind ik het prima. Met de nationalistische gevoelens valt het in Nederland – een understatement! – overigens wel mee. Tja, wat wil je met zo’n draak van een volkslied!

Voetbal is oorlog en dat is prima zo! Het is dé uitlaatklep voor ’den dolenden individuelen westerse mensch’. Na 90 minuten is de oorlog echter voorbij en kunnen we weer verder met onze  – overigens – nutteloze leventjes……

Sommige mensen denken dat voetbal een zaak van leven en dood is. Ik ben het daar niet mee eens. Ik kan ze verzekeren dat het een veel serieuzere zaak is. (Bill Shankley, Schots voetballer/coach 1913 – 1981)

 

Bijgaand artikel van NRC columnist Lotfi El Hamidi behandelt de politiek/nationalistische uitingen in het voetbal. Een prima stuk, maar naar mijn mening maakt El Hamidi wel eem kardinale fout. Hij stelt het volgende: ’ Voor andere landen daarentegen voelt zelfs het verre verleden nog altijd aan als hedendaagse geschiedenis, en geldt het voetbalveld als een symbolisch slagveld.’ Ver verleden? De Falklandoorlog werd uitgevochten in 1982, de slachtingen in Srebrenica vonden plaats in 1995 en zo kan ik nog wel wat voorbeelden vinden………..

Voetbal is oorlog en oorlog is voetbal

NRC: 16 oktober 2019

Er was een tijd dat voetbalwedstrijden tussen Nederland en Duitsland beladen waren. Vanwege het oorlogsverleden. In aanloop naar zo’n wedstrijd kon je horen dat mensen hun fiets nog terug wilden en viel nog geregeld het scheldwoord moffen. Maar wie tegenwoordig nog zulke taal bezigt wordt, terecht, niet meer serieus genomen.

Voor andere landen daarentegen voelt zelfs het verre verleden nog altijd aan als hedendaagse geschiedenis, en geldt het voetbalveld als een symbolisch slagveld. Zo weigert de Argentijn Diego Maradona nog altijd excuses aan te bieden voor zijn goal met de hand tegen Engeland in de kwartfinales van het WK in 1986, en noemde het doelpunt in de recente documentaire over zijn persoon „wraak voor de Falklandoorlog”.

In aanloop naar de EK-kwalificatiewedstrijd tussen Frankrijk en Turkije afgelopen maandag vond de radicaal-linkse Franse oppositieleider Jean-Luc Mélenchon dat Turkse voetballers die een militair saluut brengen, zoals ze dat vrijdag deden tegen Albanië, maar beschouwd moeten worden ’als soldaten van een vijandelijk leger’en stelde voor om de wedstrijd te boycotten. Die ging uiteraard door, en de Turken lieten zich niet intimideren door felle kritiek of waarschijnlijke sancties van de UEFA. Na de gelijkmaker brachten ze wederom een saluut, samen met de vele Turkse fans in het Stade de France.

Het is trouwens niet de eerste keer dat het Stade de France het toneel is van controversiële politieke uitingen. Ik herinner me een vriendschappelijke wedstrijd tussen Frankrijk en Algerije eind 2001, althans, wat voor vriendschappelijk moest doorgaan. In de roerige periode na 9/11 richtten de opgefokte Frans-Algerijnse fans hun pijlen op Zinedine Zidane. Omdat de vader van Zidane een harki zou zijn geweest, een collaborateur in de Algerijnse Oorlog (1954-1962), werd de sterspeler van Frankrijk de gehele wedstrijd door Algerijnse Fransen uitgefloten en beschimpt. Zidane beschouwde het als het grootste dieptepunt van zijn carrière.

Spreken we over oud zeer, dan valt in ieder geval de Balkan niet te overtreffen. Illustratief was de provocatie van Xherdan Shaqiri, de Zwitserse speler met Kosovaars-Albanese roots, die na zijn doelpunt tegen Servië vorig jaar op het WK in Rusland met zijn handen de dubbele adelaar uitbeeldde, een verwijzing naar de vlag van Albanië. Hij werd daarna het mikpunt van Servische fans, waarvan overigens een deel met legerpetjes en Mladic-truien het stadion bevolkte.

Politiek en sport dienen gescheiden te blijven, zo probeert de UEFA vol te houden. Maar uitgerekend en onvermijdelijk in het voetbal, volkssport nummer één, worden nationalistische sentimenten opgeklopt. Een keer in een leeg stadion spelen als straf is dan al gauw niets meer dan een offer voor het vaderland.

 

 

(ten aanzien van de foto: wie staat daar achter de nieuwe burgemeester?)

Tja, als columnist moet je ook wel eens door het stof. Ondanks mijn verwachting – en die van alle ’zogenaamde politieke kenners’ – heeft Gergely Karácsony het toch geflikt! Wat voor onmogelijk werd gehouden is gelukt: met een ruime meerderheid troefde Karácsony de oude vos István Tarlós af. De – in naam – onafhankelijke Tarlós, maar zwaar ondersteund door de Orbánpartij werd ruim voorbij gesteefd door een kandidaat die voor het ongeluk geboren scheen te zijn. Zo ziet U maar, columnisten – zoals ik – moet je nooit vertrouwen………

De verwachting was dat niet alleen trouwe Fideszstemmers op Tarlós zouden stemmen, maar ook zo’n 30% van de Boedapester burgers die een broertje dood hebben aan elke ’Fideszer’. ’Pater Familias’ Tarlós had alle papieren in handen en toch ging het mis. Is dit een Hongaars politiek – ’Rubik cube’ – onoplosbaar raadsel? Achteraf niet nee. Maar dat is ’de koe in de kont kijken’ zult U zeggen. Daar heeft U inderdaad 100% gelijk in, toch is het interessant naar de redenen achter deze daverende verrassing te kijken.

In eerste instantie hebben de 90.000 stemgerechtigde buitenlanders met Boedapest als domicilie voornamelijk op Karácsony gestemd. Lajos Kósa, de Fidesz campagneleider meende dat de ’crux’ van de nederlaag te vinden is in het stemgedrag van die buitenlanders. Kinderachtg hoor, zonder die stemmen had Tarlós misschien ’net aan’ gewonnen, maar de echte reden van het verlies voor de centrale Fideszregering ligt toch echt op een ander vlak.

Met minimaal 70%, ja 70% had de vertrekkende burgervader moeten winnen en dat is dus NIET gebeurd. Karácsony is gewoonweg in zo’n ultieme underdogrol geduwd dat de Boedapester burgers op enig moment sympathie voor hem gingen opbrengen. Vlak voor de de voorverkiezingen voor een gezamenlijke oppositiekandidaat toverde oud premier Ferenc Gyurcsány plotsklaps een eigen kandidaat uit zijn hoge hoed. Olga Kálmán, een oud verslaggeefster/TV interviewer werd naar voren geschoven als dé vlaggendraagster voor de oppositie. Op de muppetzender ATV liet Gyurcsány zich bijzonder laatdunkend uit over de arme Gergely. Kálmán moest de uitdaagster van Tarlós worden.

Toch wist Karácsony in de voorverkiezing Kálmán te verslaan, Gyurcsány stond erbij en keek ernaar. In de dagen daarna hield hij zich eerst op de vlakte waarna hij zich toch schoorvoetend achter Karácsony’s burgemeesterkandidatuur opstelde. Eindelijk een klein overwinninkje voor de geplaagde bebrilde Gergely die hortend en stotend zijn campagne hervatte. Intussen voerden de stoottroepen van Orbán voortdurend aanvallen uit op de integriteit van Karácsony. Niet verwonderlijk overigens, Karácsony is net zo goed onderdeel van de bestaande politieke nomenklatoera als de Fideszers zelf. Een parkeerschandaal werd in de deelgemeente waar Karácsony burgemeester is breeduit gemeten, terwijl in de rest van Boedapest nog veel meer gelden uit de parkeerautomaten in de zakken van de politici verdwijnen. ’Boter op het hoofd’ tactiek van Fidesz die veel kiezers haarfijn in de smiezen hadden.

Op de TV zenders onder mediacontrole van de Orbánisten konden ze de eerste binnenkomende uitslagen niet geloven. Al die politieke analisten hebben het bij het verkeerde eind gehad, je kon de teleurstelling van hun gezicht ’aflepelen’. Gyurcsány, nog steeds de financiële suikeroom van de oppositie – dus met de meeste macht in handen – heeft een tactiek gevolgd die per ongeluk heeft gewerkt. Het bleek een soort ’blessing in disguise’ te zijn. Gyurcsány’s ’Judasverraad’ met zijn kandidate Olga Kálmán heeft de ’anti-Gyurcsányisten’ in Boedapest gemobiliseerd. ’Alleen maar om Gyurcsány een hak te zetten steunen we die arme underdog Karácsony’. Dat was naar mijn mening de sfeer die bij linkse stemmers is ontstaan. Vooral bij de stemmers die een half jaar geleden zich voorgenomen hadden om of niet te stemmen, of om sowieso op Tarlós te stemmen. Maar alleen in het geval Tarlós, in andere gevallen gaat hun stem altijd – zoals bij de parlementsverkiezingen – naar een (linkse) oppositiepartij. Dan was de 70% overwinning van Tarlós een feit geweest. Nu heeft de krakkemikkige Judastactiek van Gyurcsány toch zijn vruchten afgeworpen. Tegen wil en dank. In eigen huis zal hij zijn ’sublieme moves’ uiteraard breed uitmeten. En in de media natuurlijk. Die anti Gyurcsány stemmers komen overigens van een koude kermis thuis, in feite hebben ze hun stem op de oud socialistische premier uitgebracht……….

Want wie stond er met een van opwinding rode kop vlak achter de kersverse burgemeester Karácsony tijdens zijn overwinningsspeech? ’Onze’ Ferenc natuurlijk. ’A moment of glory’ voor de valse slang die Gyurcsány blijft. Het is zijn tweede natuur. Niet? Ok, eerste natuur dan.

Voor Viktor Orbán waren de druiven zuur, het Boedapester bastion is eraan, zelfs in de gemeenteraad is de Fideszmeerderheid ’foetsie’. In de grote steden zijn er tevens scheurtjes zichtbaar, alhoewel in de meerderheid van die steden er nog steeds sprake is van een Fideszfort. Troost voor de kleine premier is dat op het platteland de steun voor zijn partij – nog – verder is gegroeid. Landelijk gezien haalt de Fidesz bij elkaar geteld nog immer een comfortabele meerderheid. Maar in één van de grotere torens van het Orbánkasteel woont nu wel een ongenode gast.

Werk aan de winkel dus voor de Hongaarse regeringspartij. De ’verdeel en heers’ meester Orbán zal de gelegenheid aangrijpen voor een kleine bijltjesdag. Een aantal regionale partijbaronnetjes zal op een op een doodlopend zijspoor belanden. Hopelijk is het ook een alarmsignaal voor Orbán om de excessen van een aantal partijgenoten/oligarchen aan te pakken. En om op het gebied van de rechtsstatelijkheid stappen te maken. In de goede richting AUB! Dit alles lijkt me zeer wenselijk om in 2022 wederom een absolute meerderheid te behalen. Want Fidesz is er en blijft er, daar helpt geen lieve moeder aan.De scherpe kantjes er nu maar eens een keer afhalen Viktor! En snel een beetje!

Tenslotte rest mij een felicitatie aan het adres van Gergely Karácsony. Kom op jong, rug een beetje recht houden en Ferenc Gyurcsány regelmatig een schop onder zijn achterste geven. Hij staat flink in het krijt bij je!

Aan vriendschap heb je iets in alle andere zaken dan politiek en liefde.(William Shakespeare, Engels toneelschrijver, 1564 – 1616)

Welke taal heeft niet unieke zegswijzen? Ik heb een tiental Hongaarse (tegeltjes)wijsheiden/gezegdes op een rijtje gezet. Wel lezen, beste lezer! Elke klik levert immers een paar centen op en van de wind kan ik niet leven, of zoals de Engelsen zeggen: ’I can not live from the wind’!

Daar gaan we:

1. nem a saját farkával veri a csalánt. Letterlijke vertaling: hij slaat de brandnetels niet met zijn eigen staart. In de wat meer ’barbaarse’ versie wordt in plaats van staart regelmatig de uitdrukking ’jongeheer, lul(letje) of pik gehanteerd. De ’pointe’ van dit amusante gezegde is dat de persoon in kwestie niet onnodig zichzelf in problemen brengt. Tja, als je jongeheer inderdaad tussen de verse brandnetels terecht komt lijkt me dat allesbehalve een orgastisch genoegen.

 

2. Magyarorság a saját határai hoz határozó. Letterlijke vertaling: Hongarije grenst aan zijn eigen grenzen. Leuker vind ik de volgende ’vrije’ vertaling: Hongarije grenst aan zichzelf. De achtergrond van deze trieste waarheid is gelegen in het Verdrag van Trianon gesloten in 1920. Of beter: het dictaat van……Tot de start van de Eerste Wereldoorlog waren alle huidige grensgebieden met Slovenië, Kroatië, Servië, Roemenië, Oekraïne, Slowakije en Oostenrijk alle Hongaars territorium.

 

 

3. A korrupció az, amiből kihagynak. Letterlijk vertaling: corruptie is datgene waar JIJ buiten wordt gelaten. Een ijzersterke ’one-liner’ van de communistische humorist Géza Hofi die zo’n beetje de persoonlijke hofnar van de toenmalige leider János Kádár was. Hofi die nooit door het door Kádár bepaalde glazen plafond heen brak was de uitlaatklep voor veel Hongaren die achter hun ijzeren gordijn bivakeerden. Maar ook voor de ’communistenkameraden’ die op deze manier zich op de dijen kletsten om hun eigen onvermogen. Dat weerhield de ’Kádáristen’ er overigens niet van de volgende dag met een ’pálinkakater’ de politieke gevangenen weer een pak slaag te geven……

 

4. Sírva vigad a magyar. Letterlijk vertaling: huilend maakt de Hongaar zich vrolijk. Een zeer markante Hongaarse uitdrukking. Tja, voortbordurend op het cliché dat de Hongaar depressief, melancholiek, nostalgisch en emotioneel zou zijn. Een echte Hongaarse ’buli’ – feestje – wordt besloten met het gezamenlijk zingen van liederen over liefdesverdriet, verlies van een naaste, vervlogen oude mooie tijden en wat al niet meer. De pálinka,wijn en tranen vloeien dan rijkelijk en men valt elkaar schokschouderend in de armen. Beetje overdreven gesteld allemaal? Elk cliché bevat een kern van de waarheid………

 

 

5. Kolbászból van a kerités. Letterlijke vertaling: de omheining is van ’kolbász’ (Hongaarse worst). Als het met iemand dusdanig voor de wind gaat dat zelfs zijn tuinhek is gefabriceerd van deze Hongaarse lekkernij, dan heb je het echt voor de ‘bakker’. Zelfs de gebraden duiven vliegen je dan in de mond. Deze Nederlandse uitdrukking is overigens impactvoller. De kolbász’ moet er immers nog eigenhandig van het hek worden afgescheurd, voor de gebraden duiven hoeft men slechts ’den mond te ontsluiten’.

 

6. Az ördögöt a falra festeni. Letterlijke vertaling: de duivel op de muur schilderen. De uitdrukking wordt meestal in de waarschuwende vorm gebruikt. Je moet de duivel niet op de muur schilderen, hoor! Het is eigenlijk de beeldende versie van de ’zichzelf vervullende profetie’. Als je het onheil vreest en het voortdurend benoemt verschijnt die duivel vanzelf in je huiskamer. Als een duveltje uit een doosje. In dit seizoen is het verstandiger een herfstdoos te creëren. Met behulp van een oude schoenendoos, wel op op het einde een rond gaatje erin snijden. En hup, klaar is je ’kijkdoos’. De ’Rien Poortvliet’ kaboutertjes hebben de duivel al voor U verjaagd!

 

 

7. Annyit ér mint halottnak a csók. Letterlijke vertaling: het is zoveel waard als een kus voor een dode. Dit is het advies voor degene die een activiteit wil ondernemen die bij voorbaat tot mislukken is gedoemd. In Nederland zou men zeggen: spaar je de moeite! Deze Hongaarse versie is een tikje morbide maar wel ’to the – dead – point.’

 

8. Örül mind majom a farkának. Letterlijke vertaling: hij/zij is blij als een aap met zijn staart. Hier dient bij vermeld te worden dat het Hongaarse woord ’staart’ net zo goed een andere betekenis kan hebben. Welke? Ok, ik maak het U te gemakkelijk. Maar bestaat er in dit verband ook een Nederlandse uitdrukking? Misschien deze: hij/zij is zo blij als een kind! In Engeland ’jumpen ze van joy’. Volgens mij voerde een megalomaan, warhoofdige, narcistische Engelsman nog niet zo lang geleden deze beweging uit. Wie? Boris Johnson natuurlijk en wel op het moment dat hij premier werd van het Verenigd Koninkrijk

 

 

9. Mozogni mint sajtban a kukac. Letterlijke vertaling: bewegen als een worm in de kaas. Wordt nog vaak door moeders gebezigd over hun jonge kroost dat maar niet stil op de stoel kan blijven zitten, bijvoorbeeld tijdens de traditionele zondagslunch. Maar de uitdrukking is ook van toepassing op volwassenen die immer haast hebben en niet meer dan 10 seconden op ’hun kont’ kunnen zitten. Je zou dus verwachten dat in deze ’jachtige tijd’ het kaas/wormjargon vaker gebruikt wordt. Nee hoor, ook Hongarije doet mee in de trend van populaire Engelse one-liners als ’just do it’. Schijnt van ene meneer Nike te zijn.

 

10. Jobb kurvának lenni, mint szegénynek. Letterlijke vertaling: Het is beter hoer te zijn dan arm. Vind ik wel een mooie afsluiter van dit overzichtje. Wel wil ik om ’positief discriminatoire’ redenen nog een aanvulling geven: het is beter gigolo te zijn dan arm! De mannen mogen natuurlijk niet vergeten worden, toch? En ’what about’ transgenders? Ok: het is beter transhoer/transgigolo te zijn dan arm. Voor de Nederlandse spoorwegen maakt het allemaal niet meer uit, in plaats van ’dames en heren’ roept de stationspeaker nu ’beste reizigers’ Hoezo nou ’best’? Is elke reiziger een beste reiziger? Wel als het transhoeren/transgigolo’s betreft natuurlijk.

Want Johan Cruijff zei het lang geleden al treffend: je moet de punten wel dáár op de ’i’ zetten waar ze horen. Waarvan akte!

Loopt de zaak dan toch uit de hand in Hongkong? Heeft Carrie Lam de gang van de Hongkongers naar de slachtbank nu definitief aangekondigd? Het diepwrede Chinese regime heeft in ieder geval een macaber gevoel voor humor gehad bij de aanstelling van deze mevrouw als hoogste bestuurder van Hongkong. Ik vrees echter voor toeval, want hebben Chinezen niet hetzelfde humorgevoel als Duitsers?

Tijdens haar wekelijkse persconferentie meldde Lam gisteren het volgende: ’ik heb nog altijd het gevoel dat we zelf oplossingen moeten vinden. Zelf? De trekpop van Peking die meldt dat Hongkong eigen beslissingen mag/kan nemen? De Carrie Lam ‘aan een touwtje’ moet wel getooid zijn met een enorme Pinocchioneus! Het – politieke – verleden van deze dame bewijst overigens dat ze niks heeft met wat ook maar in de verte op democratie lijkt.

Openlijk sluit Lam de ’geweldoptie’ van Peking niet meer uit en daarmee is de crisis in de voormalige Britse kroonkolonie een nieuwe fase ingegaan. Tegenwoordig ergeren we ons op het Europese vasteland groen en geel aan die Britten die van het Brexitdossier een armetierig zooitje maken. Maar in 1997 – het jaar dat de Britten de Hongkongers uitleverde aan de moorddadige Chinese machthebbers – was het Verenigd Koninkrijk al geen schim meer van de voormalige natie die heerste over de wereldzeeën. Nooit, nee nooit hadden – door het verlies van de koloniën – getraumatiseerde Britten zonder democratische garanties Hongkong terug moeten geven aan het ’gele gevaar’. Sterker nog, teruggave had nooit een optie mogen zijn. In 1997 hadden de ’geallieerde’ krachten – USA met alle NAVO landen, ja zelfs met eventuele ondersteuning van Rusland – nog de macht gehad om die p…chinezen een beentje te lichten. Maar ja, no use crying over spilled milk…..

Maar, er is nog een lichtpuntje in deze donkere tunnel. Lam meldt dat de noodwet die gezichtsbedekking voortaan verbiedt in Hongkong ’voorlopig nog niet wordt ingezet’. Wat een overwinning voor al die Nederlandse mensen en organisaties – zoals Amnesty International – die fel gekant zijn tegen de ’boerkawet’ die onlangs is ingevoerd in de polder. En wat een opluchting zal dit wereldwijd opleveren voor de Islamitische beweging. Alhoewel? Bij het daadwerkelijk invoeren van het verbod had Trump misschien Saoedi- Arabië kunnen vragen een inval te plegen op het Chinese eilandje. ’Bijeffect’ op termijn zou dan wel zijn dat in 2029 alle vrouwelijke Hongkongers verplicht met gezichtsbedekking op straat moeten rondlopen. Ach, ’it comes with the job’ zullen we maar zeggen.

Ok, alle gekheid op een Chinees stokje, Hongkong zou een waterscheiding kunnen veroorzaken in de wereld. Als Trump en zijn trawanten zouden accepteren dat de bloeddorstige Chinezen Hongkong definitief inlijven in hun terreurstaat is het hek van de dam. Waarom? 1. China weet dat het geopolitiek zelfs wegkomt met een dergelijke overname en kan rustig verder bouwen aan de ’world wide’ Chinese zijderoute. Het lijkt me geen understatement dat over 100 jaar in de geschiedenisboeken wordt vermeld dat 2019 het jaar was dat de Verenigde Staten defintief de strijd om de wereldheerschappij hebben opgegeven. En daarmee de strijd voor een enigszins acceptabele democratie. Democratie? wat is dat vraagt Trump zich – overigens – voor het slapen gaan in zijn fris gestreepte pyjama af. 2. voor andere ’vleesetende’ landen als Iran, Saoedi-Arabië, Rusland etc is het opgeven van Hongkong het bijna hemelse teken om voor te gaan op de expansieweg die ze al sedert tijden hebben ingeslagen…

Er zijn gelukkig nog volksstammen – jonge – Hongkongers die het gele gevaar onder ogen zien.Het lijkt een strijd van David tegen Goliath. Daarom is het nu van – letterlijk – levensbelang dat ’wij in het vrije westen’ met alle beschikbare middelen deze strijd ondersteunen

Ach, hoor ik de onverschillige naïeveling al zeggen: het loopt echt niet zo’n vaart met die Chinezen hoor! Oh nee? Vraag dat maar aan de Oeigoeren!

Give Hong Kong to an Artist. He can use it. It can be poetised (van ene Baris Gencel, ik kon verder geen informatie over deze persoon vinden. Ik vind het wel een aardige afsluiting…….)

Bijgaand: artikel NOS

NOS Nieuws buitenland 8 oktober 2019

Leider Hongkong: Chinees leger kan ingrijpen als opstand uit de hand loopt

Carrie Lam, de hoogste bestuurder van Hongkong, sluit niet uit dat het Chinese leger ingrijpt als de protesten in de stad verder uit de hand lopen. Dat heeft ze gezegd op haar wekelijkse persconferentie.

Gevraagd of Lam de Chinese regering in Peking om hulp zou vragen om de demonstraties onder controle te krijgen, zei ze nog altijd de hoop te hebben om zelf tot een uitkomst te komen. “Ik heb nog steeds sterk het gevoel dat we zelf de oplossingen moeten vinden. Maar als de situatie heel erg wordt, dan kan geen enkele optie worden uitgesloten.”

Lam zei verder dat ze niet van plan is om de noodwet waarmee gezichtsbedekking is verboden in te zetten voor extra maatregelen. Die wet werd vrijdag van kracht om het makkelijker te maken voor de autoriteiten om demonstranten te herkennen en op te pakken.

Hevige rellen

In Hongkong wordt nu al vier maanden gedemonstreerd. Aanvankelijk tegen een omstreden uitleveringswet, die inmiddels is ingetrokken. Later groeide het protest uit tot een bredere beweging tegen de invloed van Peking. Ook tegen Carrie Lam en haar medebestuurders is fel geprotesteerd.

Afgelopen weekend, na het verbod op gezichtsbedekking braken hevige rellenuit waarbij winkels en metrostations in vlammen op gingen. De autoriteiten waarschuwen dat ook vandaag nog metrostations dicht zullen blijven, omdat die te zwaar zijn beschadigd. Ook de komende dagen worden weer demonstraties verwacht in Hongkong.

Nee, dit artikel gaat niet over de polemiek rond de term ’Gouden Eeuw’. Het enige wat ik er over kwijt wil is dat het in links(ige) kringen  tegenwoordig usance is dat wij, Nederlanders zich voor alles wat er zich in het verleden heeft afgespeeld moeten schamen en dat geldt nu ook al voor de bloeiperiode in de 17e eeuw die – historisch gezien – als Gouden Eeuw wordt aangeduid. Onlangs schrapte het ’Amsterdam museum’ deze uitdrukking omdat ’deze vlag de lading niet meer zou dekken’. De periode in de lage landen tussen de jaren 1384 en 1482  – tegenwoordig grotendeels Nederland – wordt uit historisch perspectief omschreven als de ’Bourgondische periode’. Ik stel voor ook deze ’schandalige’ term onverwijld bij het grofvuil te zetten. Waarom? Het woord bourgondisch impliceert immers dat er in deze jaren genoeg voedsel en drank voor de gehele bevolking voorhanden was. In die tijd at iedereen zijn buikje vol onder het genot van liters wijn uit de Bourgognestreek. Dit terwijl –zoals de ’fatsoenrakkers’ het van de daken schreeuwen – het arme ’plebs’ werd uitgebuit en op een houtje moest bijten. Ziet U, nu heb ik er alweer teveel over gezegd.

Indien U een beetje tijd heeft adviseer ik het lezen van de twee bijgevoegde artikelen onderaan deze column. Deze verschenen onlangs in NRC en boden mij inspiratie voor het schrijven van mijn betoog. Het eerste artikel van Paul Scheffer – hoogleraar Europese Studies – las ik met toenemende jaloersheid. Een regelrechte ’eye opener’ die zo goed als alle zenuwen in de Nederlandse samenleving blootlegt. Zo’n artikel had ik graag willen schrijven……

Nederland is gewoon een pakketje schroot met een dun laagje chroom, daar komt het op neer. Scheffer: de mocro maffia is het voorbeeld van geslaagde integratie’. Een confronterende en snoeiharde conclusie die helaas op waarheid is gestoeld. Ten eerste: het Nederlands belasting(paradijs)systeem trekt niet alleen multinationale brievenbussenfirma’s aan maar ook criminelen die zich ’bij ons’ als een vis in het water voelen. Dit is ook ’fysiek’ het geval, in de ’multi culti’ omgeving van Amsterdam, Rotterdam etc komen alle ’rassensmaken’ bijelkaar. Geel, wit – ik zeg geen blank hoor! – , donker, Slavisch, Indiaa(ns), creools, het is één grote smeltkroes. Opgaan in de menigte is in de randstad een fluitje van een cent. Op zichzelf is met een kleurrijke samenleving niets mis,  ‘in combinatie met’ levert het echter een giftig mengsel in diezelfde smeltkroes op. De ingrediënten die het mengsel definitief giftig maken veroorzaken – als ’slagroom op de taart – de Nederlandse multinationale banken. Controle op herkomst van bancaire transacties is – soms – gecompliceerd, maar doenlijk, de praktijk is dat ’grote jongens’ als de ING eigenlijk helemaal niet geïnteresseerd zijn in mogelijke fraude. waarom niet? De geldhandel met dubieuze lieden is uiterst luctratief, die 775 miljoen euro boete die ’onze nationale trots’ ING onlangs moest dokken is een druppel op de groeiende plaat. Ralph Hamers – topman ING – deed een plas en alles blijft zoals het was……

Ten tweede de omineuze Nederlandse  term ’gedogen’. Net als de uitdrukking ’gezelligheid’ is vertaling in het Duits, Engels etc eigenlijk niet te geven. Laten we de proef op de som nemen in ’google translate’. In het Duits: gedogen = tolerieren, in het Engels verschijnt ’tolerate’ op het beeldscherm. Maar ’iets’ tolereren betekent toch wat anders meen ik. Net als ’polderen’ is gedogen een exclusief Nederlands werkwoord. waarom? omdat de (niet) handelingen voortvloeiend uit ’gedogen’ exclusief in ’ons’ Koninkrijk vookomen. ’We’ gedogen’ drugsconsumptie, coffeeshops, cocaïnegebruik in de lunchrooms aan de Amsterdamse zuidas, boerkadraagsters, schofterig ’scootermarokkaantjesgedrag’ tegen blonde meisjes, nalatig en mogelijk strafrechtelijk gedrag van UWV medewerkers en zo meer. ’We’ gedogen zelfs dat leraren in de klas de holocaust niet meer bespreken vanwege mogelijk agressieve reacties van leerlingen. Welke leerlingen dan? Vul maar in…….Tenslotte gedogen we zelfs dat op – door de Nederlandse staat gefinancierde –  Islamitische scholen de Nederlandse normen en waarden met voeten worden getreden  Over de haatimams die zogenaamd niet strafrechtelijk vervolgd zouden kunnen worden vanwege hun haatpreken heb ik het maar even niet. Zelfs ’slapzak’ Youp van ’t Hek – onze nationale moreelnar – schrijft en praat maar liever niet meer in satirische termen over de Islam. Hij meent desgevraagd geen zin te hebben in een mes tussen de ribben. Een soort omgekeerd gedoogbeleid. Zou ik me toch bijna kwaad maken!

Nederlanders doen vaak lacherig als het om het volkslied – Wilhelmus – gaat. De vurige wens van voormalig CDA leider Buma om het Wilhelmus als verplichte lesstof op tenemen in de basis leerstof is er onlangs niet doorgekomen. Blijven ons in ieder geval de leerlingen bespaard die proestend van het lachen het volkslied debiteren. Met voorgaande heb ik op zichzelf geen moeite, het Wilhelmus is qua melodie, maar vooral qua tekst een, een…… Tja, hoe zou ik het Wilhelmus moeten omschrijven? Laten we het houden op een wrede grap van voormalig Koningin Wilhelmina die ons dit ’volksliedgedrocht’ door de strot heeft geduwd. Wél geven ’we’ met deze houding  mede/Nederlanders van niet-Nederlandse origine aan dat het met die Nederlandse identiteit – en het Nederlandse zelfbeeld – wellicht toch niet zo ’snor’ zit. En dan druk ik me nog zeer eufemistisch uit. In Nederland wordt door de Nederlanders het Wilhelmus nog net gedoogd. Wanneer dan? Bij voetbalwedstrijden van het Nederlands elftal. Need I say more?

Feitelijk is Nederland altijd een land geweest van ’voortdurend naar links en rechts lullen en in de tussentijd gewoon lekker de zakken vullen’. Een exemplarisch voorbeeld hiervan is de laatste lezing van onze ’visionair’ Mark Rutte voor een gezelschap van de Atlantische Commissie. Nederland probeerde in het begin van de vorige eeuw als neutrale natie buiten het oorlogsgeweld te blijven. Met meer geluk dan wijsheid bleven we tijdens de Eerste Wereldoorlog buiten schot. Dat trucje probeerden we in de jaren dertig wederom op te voeren, helaas de Duitsers overliepen de Hollandse polder binnen een week. Waar was de Nederlandse krijgsmacht? Ach, die paar vliegjes van die Fokker D21 jachtvliegtuigen? In de jaren dertig hadden in het lage land de pacifisten en kooplieden het al voor het zeggen. Maar vooral de kooplieden.

Tja, Mark z’n ’lullepotje’. In het bijzijn van profesionele jokkebrok Pete – Pinocchio –  Hoekstra, de VS ambassadeur in Nederland stak hij de loftrompet over Trump cum suis. Zijn vriend Donald’s kritiek vond hij in een aantal gevallen – de VN, de Wereldbank, de wereldhandelsorganisatie WTO, de mensenrechtenraad – in de ’kern’ terecht en hij toonde veel begrip voor Trump’s houding ten opzichte van de NAVO en de NAVO-landen. De meeste Europese lidstaten – Nederland incluis –komen de beloofde bestedingen– de befaamde 2% regeling – in hun krijgsmacht niet na. Veelal ’not even close’. Maar daar had de immer chicanerende Rutte wat op gevonden. ’Eerlijk is eerlijk, ook wij halen de 2% uitgavennorm – van het nationaal inkomen, red.- niet, zelf niet in 2024’. De Amerikaanse diplomaten vonden het allang goed zo, anders dan veel West-Europese leiders die voortdurend aan het ’Trumpbashen’ zijn ’schmierde’ ons slangenzakenman dat het een lieve lust was. En de sluwe Mark weet dat Trump voor het decorum gevoelig is. Ja, wat verwacht je van een Amerikaanse president met een ego zo groot en hoog als ’The Empire State building’.

Rutte is de verpersoonlijking van de Nederlandse internationale marktkoopman. Zakenlieden hebben geen visie – daarvoor moet je volgens onze premier naar de oogarts – behalve de visie van zoveel mogelijk geld verdienen. Nederland als moreel kompas in de wereld? Wat meldde ik ook al weer over dat dun laagje chroom? Doel is om zo weinig mogelijk verantwoordelijkheid en financiële lasten te dragen voor (inter)nationale – (geo)politieke- kwesties/doelen. Aan de andere kant willen we als ’kampioen wereldhandelsreiziger’ wel alle internationale voordelen genieten. Lukt dat niet helemaal zoals gewenst, dan passen we de wet ’een beetje’ aan, et voíla, ons belastingparadijs is geboren. Want commercieel gezien hebben we natuurlijk wel de mentaliteit van een ’rupsje-nooit-genoeg.

De Gouden Eeuw, in die periode zou Rutte prima gepast hebben. Mooie gleufhoed op z’n knar en in plaats van de nog niet bestaande bril een sjieke ’monocle’ op een steeltje bij de hand. De VOC mentaliteit is Mark op het lijf geschreven, hij had ons nu mooi kunnen toeknikken vanaf een schilderij gecreeërd door Johannes Vermeer. Indien dit schilderij in het Amsterdam Museum had gehangen was de beslissing van de museumdirectie nog enigszins te billijken geweest…….

Erst kommt das Fressen un dann die Moral (Bertold Brecht, Duits schrijver, 1898 – 1956)

 

Onze cultuur van gedogen ondermijnt de vrijheid

Je zou hopen dat elke politicus dit interview, zaterdag in de Volkskrant (28/9), inlijst en op zijn werkkamer hangt. Roberto Saviano, groot kenner én slachtoffer van de maffia, is hard over ons land: „Bij jullie zijn niet de politici of de agenten corrupt. Ik heb het over het systeem. Het Nederlandse financiële systeem biedt een bepaalde fiscale schaduw waarin criminelen goed kunnen gedijen”.

Het belastingparadijs trekt criminaliteit aan. Hij wijst op de vele brievenbusfirma’s die er dankzij ondoorzichtige constructies voor zorgen dat wereldwijd enorme bedragen in financiële centra rondgaan. Daardoor wordt controle op de herkomst van die transacties bijna onmogelijk. Voeg daarbij het wegkijken door de grote banken, en alle voorwaarden van corruptie zijn aanwezig.

En wat blijkt? Het belastingparadijs en het drugsparadijs gaan hand in hand. Volgens Saviano is Amsterdam er daarom slechter aan toe dan Napels: „Er zijn clans aanwezig uit de hele wereld, want Nederland is een van de belangrijkste doorvoerhavens. Zij weten: wie Nederland in handen heeft, heeft een van de slagaders van de wereldwijde drugsmarkt in handen.”

Hij stelt vast dat ons gedoogbeleid op alle fronten heeft gefaald. Daar is geen woord Italiaans bij. Dat een rechtsstaat leeft van handhaving lijkt een open deur, toch hebben we lange jaren van gedoogcultuur achter de rug. Het gidsland ziet law and order nog steeds als een behoudzuchtig idee dat niet past in een „prudent progressieve” cultuur.

Ik hoor de burgemeester van Amsterdam in 2006 nog spreken bij de eerste naturalisatieceremonie: „Sommige dingen mogen niet van de wet, maar we vinden soms toch dat ze moeten worden toegestaan. Gedogen heet dat, een woord dat moeilijk te vertalen is. Waarom? Omdat andere landen dat verschijnsel niet op die manier kennen.”

Die vaststelling zou eerder aanleiding moeten zijn tot zelfonderzoek: waarom kennen andere landen dat woord eigenlijk niet? En het gedogen is zeker geen eigenaardigheid waar je migranten trots op moet wijzen wanneer ze hun nieuwe nationaliteit verwerven. Het was een pijnlijk moment, waarin veel zelfbedrog zichtbaar werd.

Nog steeds denkt menigeen dat gedogen een samenleving vrijer maakt: gedogen geeft burgers en bestuurders toch meer speelruimte? Maar de wet heet niet voor niets het schild van de zwakkere. Zo wordt duidelijk dat het niet-handhaven van de wet als gevolg heeft dat de vrijgekomen ruimtes vooral worden ingenomen door de mensen met macht en slechte bedoelingen.

Gedogen als overgang van een oude rechtstoestand naar een nieuwe hoeft niet problematisch te zijn. Sterker nog: dat is bestuurlijke wijsheid. Vooruitlopend op nieuwe rechtsverhoudingen werd bijvoorbeeld de abortuspraktijk versoepeld. Het zou immers onrechtvaardig zijn om mensen te gijzelen in wetten die op het punt staan te veranderen.

Maar het drugsbeleid heeft rampzalig uitgepakt omdat de legalisering is uitgebleven. Het kan niemand meer ontgaan dat de weg van de achterdeur naar de voordeur inmiddels bezaaid ligt met lijken. De moord op een advocaat is misschien een keerpunt, maar dat zoveel liberale ministers hebben gefaald op Justitie, verbaast me niet.

Frank Paauw, sinds kort hoofdcommissaris in Amsterdam, zei vorig jaar: „Dat wij zoveel pakken, heeft geen invloed op de prijs. Dat zegt genoeg over de hoeveelheid drugs die op de markt is.” De gevolgen zijn duidelijk: de vele, vele miljarden die in de drugs omgaan dringen steeds verder door in de bovenwereld.

Zo’n tien jaar geleden mocht ik in Amsterdam de politiechefs uit de Europese hoofdsteden toespreken. Die bijeenkomst leerde me hoezeer de misdaad alle grenzen overschrijdt. Tegelijk werd in de gesprekken zichtbaar dat het zwakstroomsysteem van de polderpolitiek deze schokken niet aan kan – hier is een andere weerbaarheid gevraagd.

Ook na de moord op Derk Wiersum lijken we nog steeds maar half te begrijpen dat een open samenleving stoelt op rechtshandhaving. Vrijheid is op den duur niet verenigbaar met gedogen. Het belastingparadijs en drugsparadijs komen voort uit dezelfde liberale illusie dat de markt niet teveel door regels mag worden bekneld.

Die verloedering hebben we over onszelf afgeroepen. Nog een keer Saviano: „Jullie blijven beweren dat dit soort geweldsuitbarstingen de schuld is van Marokkanen, Russen of Italianen die toevallig actief zijn in Nederland. Maar zo werkt het niet. Ze zijn hier allemaal actief omdat het Nederlandse systeem zo gunstig voor ze is. Ze zijn hier omdat jullie dat toelaten”. Inderdaad, de mocromaffia is een voorbeeld van geslaagde integratie.

Paul Scheffer is hoogleraar Europese Studies.

 

Trumps kritiek is stevig, maar terecht’

Toespraak Rutte In een lezing gaf Rutte donderdag zijn kijk op de wereldorde. Over de rol daarin van president Trump was hij opvallend mild.

Een NAVO-oefening in Letland. Rutte zei donderdag dat hij „eerlijk gezegd alleen maar veel begrip” kan opbrengen voor het veelgehoorde verwijt dat de EU te weinig bijdragen aan de NAVO. Foto Toms Kalnins/EPA

Kwam het door de aanwezigheid in de zaal van Pete Hoekstra, de Amerikaanse ambassadeur in Nederland? Of omdat juist de Nederlandse kaas bleek te zijn gespaard in het pakket handelssancties dat de VS eerder die dag aankondigde in de Airbus-ruzie met de EU? Hoe dan ook: premier Mark Rutte hield donderdagmiddag in Den Haag geen toespraak over de transatlantische relatie die de Amerikanen als muziek in de oren moet hebben geklonken.

Europa en de VS, zei Rutte, hebben elkaar „keihard” nodig, helemaal nu Rusland en China hun invloedssfeer proberen uit te breiden. „Nog in 1999, bij het 50-jarig bestaan, klonk binnen de NAVO een pleidooi voor nauwe samenwerking met Rusland – ik verzin dit niet”, zei Rutte. „Sinds de gebeurtenissen op de Krim in 2014 is wel duidelijk dat de rust en veiligheid niet uit het Oosten komen.”

Op uitnodiging van de Atlantische Commissie, een aan de relatie met de VS gewijde denktank, gaf Rutte donderdag zijn kijk op de wereldorde. Dat EU-landen op defensiegebied steeds meer samenwerken is „alleen maar dringender” gezien de dreigingen aan de randen van Europa. Tegelijkertijd moet dit niet leiden tot illusies over een ‘Europees leger’. Volgens de premier is er „geen alternatief” voor de militaire macht van de VS. „Nederland, Europa – we kunnen onze eigen veiligheid niet garanderen.”

Samen veel geld verdienen

Over Donald Trump geen kwaad woord, ook niet tijdens een vragenronde achteraf. Natuurlijk betreurde Rutte het dat de president uit internationale akkoorden stapt (klimaat, Iran). Op een handelsoorlog met China zit Europa niet te wachten. De Amerikaanse importheffingen op EU-producten ter compensatie van de staatssteun aan vliegtuigbouwer Airbus zijn vervelend en botsen met „het motto: samen veel geld verdienen”. Alleen: „Ik kan het ze niet verwijten”. Wereldhandelsorganisatie WTO oordeelde woensdag dat dit mag.

Maar volgens Rutte is Trumps kritiek dat gremia zoals de Verenigde Naties en de WTO als multilaterale scheidsrechters tekortschieten goed te begrijpen. Zo „knelt” het dat China nog steeds de formele WTO-status van ‘ontwikkelingsland’ heeft „met alle financiële voordelen die daarbij horen”. En de Mensenrechtenraad is te veel een stok geworden om landen als Israël mee te slaan. „De kritiek daarop van president Trump – maar niet alleen van hem – is stevig, dat is waar. Maar in de kern is veel van die kritiek ook terecht.”

Dat geldt ook voor het veelgehoorde verwijt dat de EU te weinig bijdragen aan de NAVO. „Ik kan daar eerlijk gezegd alleen maar veel begrip voor opbrengen”, zegt Rutte daarover. „We kunnen het niet leuk vinden, maar de tijd dat Europa voor een miniem bedrag onder de Amerikaanse veiligheidsparaplu kon schuilen, is voorbij.”

Rutte verwierp de suggestie uit het publiek dat Trump de normen en waarden die de EU en VS delen, juist ondergraaft, met zijn felle kritiek op media en tegenstanders. „Volgens mij is Trump democratisch gekozen”, zei de premier, die op Trumps voorganger, Barack Obama, wel opmerkelijk veel kritiek had. Rutte had „nooit goed begrepen” waarom Obama de diplomatieke aandacht van de VS zo sterk naar Azië verlegde, zonder Europese rugdekking bovendien. Samen bereik je volgens Rutte meer.

Rutte had het ook altijd „vreemd gevonden” dat Obama zich tijdens diens grote toespraak in Caïro in 2009 tot „de moslimwereld” had gericht. „Mensen hebben zo veel identiteiten. Waarom hou je een speech voor maar een identiteit?” Rutte verzekerde het publiek dat Trump meevalt: de huidige president is „veel minder isolationistisch gebleken dan ik dacht op basis van de verkiezingscampagne”. Al gaf de premier toe „een beetje verbaasd” te zijn geweest over Trumps toenadering tot Noord-Korea.

Ruttes grootste angst: dat de VS vergeten dat de vrede en welvaart die multinationale samenwerking al jaren brengt „een binnenlands belang” is, niet alleen voor „een grote mogendheid in broekzakformaat” als Nederland, maar ook voor Amerika. Het is goed om de internationale omgangsvormen te willen verbeteren maar niet „door oude schoenen weg te gooien voor we nieuwe hebben”. En dat is, zo zei Rutte, dan ook zijn „voortdurende oproep” aan Trump.

Als je het in het leven zover weet te brengen dat een gerecht naar je vernoemd word, dan heb je een aanzienlijk grotere kans om daarmee je naam tot in eeuwigheid te vestigen dan met het oorspronkelijke werk als schrijver.

Al heeft Maarten ‘t Hart een heel seizoen lang zijn maaltijden uit eigen moestuin mogen presenteren op de Nederlandse televisie; toch durf ik te stellen dat hij over honderd jaar eerder aan zijn schrijfkunst dan aan zijn geïmproviseerde receptuur herinnerd gaat worden. Geen van zijn gerechten, zelfs niet in Maassluis of Warmond, staat op een Nederlandse menukaart.

Dit geldt niet voor de in 1847 geboren Hongaarse schrijver Kálmán Mikszáth. Naast zijn nog steeds gelezen boeken –Szent Péter esernyője – De wonderparaplu en – Különös házassàg – Een vreemd huwelijk, leeft zijn naam ook voort in één van onze favoriete Hongaarse gerechten. En daarvoor moet je afreizen naar het wellness hotel in Bánk.

Bij dit dorp, dat het meertje Bánkitó omsluit, bestellen we na een heerlijk ochtendtje wellness, in het bad onderin het hotel, de overheerlijke Kálmán Mikszáth soep in het bovengelegen restaurant.

Ons hotel ademt een jazzy sfeer. Aan de muren hangen foto’s van bekende Hongaarse muzikanten naast de echt grote jazzmusici der aarde. In een klein dorp vrij ongewoon. Rond het meertje staan standbeelden van Oscar Peterson en Louis Armstrong, die hier met veel plezier opgetreden en gewandeld hebben.

In de maand juli kan je genieten van vele jazz-artiesten op en rond het water.

Het hotel doet deze traditie eer aan; andere achtergrondmuziek dan Jazz hoor je niet in ons restaurant met de beroemde schrijverssoep.

Lang voor het ontstaan van de Jazz, genoot de in 1910 gestorven schrijver Mikszáth hier van zijn lievelingssoep, met veel dragon, lamsvlees en zure room. Een lekkernij in de arme provincie Nógrád. Nooit sterk economisch ontwikkeld en daarom nu één van de mooiste provincies met haar ongerepte natuur.

Het is vandaag rustig in het restaurant met slechts één gezin met drie jonge kinderen aan tafel, die lief en stilletjes zitten te genieten van hun ijsjes.

Naast ons schuiven twee opgewonden nieuwe gasten aan tafel.

Het bestuderen van elkaar heeft voor de vijftigers een hogere prioriteit dan de uitgedeelde menukaart. En voor er gerechten op tafel komen wordt de man al beklommen door de vrouw; zij hebben duidelijk een andere honger te stillen. En één stoel is genoeg voor hen. Zij gaan zo in elkaar op, dat zij zonder schaamte naar de zes kinderogen en de verbouwereerde volwassenen doorgaan met hun paringsdans.

Hier wordt een verboden liefde geconsumeerd. De man, vermoedelijk een aannemer, heeft het duidelijk voorzien op het voegwerk van de vrouw, die de zoekende hand van de man gulzig verwelkomt. Zij reageert als een juichende makelaar. De buit is binnen en zij begint van opwinding de bezwete kop van de man in zijn geheel af te likken.

Op deze warme dag zijn haar gedachten ver van de kinderijsjes aan de overkant.

De jonge ober, die een amuse op wilde dienen, maakt discreet rechtsomkeert. In de keuken heeft hij een verhaal dat niet geloofd gaat worden.

We worden een restaurant waar niet langer gegeten wordt.

De kinderen vragen nu wat die twee mensen toch aan het doen zijn. De moeder kijkt mij wanhopig met grote ogen aan. De resultaten van ooit dezelfde opwinding krijgen geen afdoend antwoord van hun ouders en de onrust aan de tafels neemt toe.

Zo krijgt de soep vandaag een nare bijsmaak en we stappen op. In het voorbijgaan van de twee lovers vraagt mijn vrouw terloops of het hoofdgerecht hier ter plekke geconsumeerd gaat worden. Daarvan zijn we liever geen getuige en we wensen hen nog een genoegelijke middag.

En vanavond thuis wel goed eten hoor!

Zo schaamteloos hebben we gasten in een restaurant niet eerder meegemaakt. Niet in Nederland en zeker niet in Hongarije.

Mogelijk leidde die Jazz vandaag wel tot losse zeden en wellust overheerste wellness.

Een vreemd huwelijk, dat boek van Mikszáth, dat al een eeuw populair is in Hongarije, wil ik nu toch wel snel aanschaffen en lezen.